Dezaprobata – znaczenie słowa, synonimy i przykłady użycia
Nasze działania i decyzje są często przedmiotem oceny innych. Niekiedy spotykamy się więc z pochwałą, podziwem, uznaniem lub akceptacją, innym razem zaś z dezaprobatą, czyli sprzeciwem, naganą lub nawet potępieniem. Ale czym dokładnie jest dezaprobata? W jaki sposób można ją wyrazić i w jakich okolicznościach to robimy?
Dezaprobata – co to jest? Definicja, synonimy, przykłady
Dezaprobata – jak, kiedy i gdzie?
Dezaprobatę wyrażamy dla czyjegoś postępowania, zachowania albo decyzji, ale również sami spotkamy się niekiedy z dezaprobatą najbliższych, otoczenia, społeczeństwa. Dezaprobata bywa cicha albo wyraźna i zdecydowana, powszechna, społeczna, duża lub lekka. Dezaprobatę można wywołać swoim postępkiem lub dokonanym wyborem, ale też samemu okazać – miną, słowami, gestem, a nawet milczeniem.
Co to jest dezaprobata? Definicja słowa
Definicja słowa dezaprobata brzmi następująco:
- Ujemna ocena czegoś lub kogoś, brak akceptacji i potwierdzenia, uznanie czegoś za niewłaściwe, przeciwieństwo pochwały, negatywny stosunek wobec czyjegoś zachowania, postępowania, decyzji.
Przykłady z życia:
Kiedy tak na mnie patrzysz, nie musisz już nic mówić, wystarczy twoja pełna dezaprobaty mina.
Jeśli nie podoba ci się moje zachowanie, masz prawo wyrazić swoją dezaprobatę.
Ostatnie działania rządu spotkały się z dezaprobatą dużej części społeczeństwa.
Wyrazy bliskoznaczne i synonimy słowa dezaprobata
Pomocne w zapamiętaniu tego, co to jest dezaprobata, będą na pewno synonimy i wyrazy bliskoznaczne:
- Potępienie,
- kontra,
- przygana,
- niezgoda.
Etymologia słowa dezaprobata
Słowo to pochodzi od francuskiego désapprobation (które powstało na podstawie słowa aprobata – dawniej aprobacja – a to z kolei od łacińskiego approbātiō, co znaczy ‘potwierdzenie, dowód’).
Popularne połączenia słowa dezaprobata
- Dezaprobata dla czyjegoś zachowania, jakiejś decyzji,
- dezaprobata wobec czegoś,
- dezaprobata społeczeństwa, opinii publicznej,
- okazać/okazywać, wyrażać dezaprobatę.
Wyrazy pokrewne
- Dezaprobować,
- dezaprobowanie,
- dezaprobowany,
- dezaprobująco,
- dezaprobujący,
- dezaprobacja.
Brak aprobaty
Słowo dezaprobata pochodzi od wyrazu aprobata (łac. approbatio – potwierdzenie, dowód) i najprościej rzecz ujmując, stanowi jego przeciwieństwo. Jeśli więc coś spotyka się z aprobatą, to znaczy, że jest uznane za dobre i słuszne, ocenione pozytywnie. Jeśli natomiast coś wywołuje dezaprobatę, to znaczy, że zostaje potraktowane jako złe i niesłuszne, ocenione przez kogoś negatywnie.
Słowo dezaprobata zostało utworzone przez dodanie do wyrazu aprobata przedrostka dez-, na podobnej zasadzie jak inne słowa, które stanowią zaprzeczenie lub odwrotność swoich podstawowych wersji.
Warto przy tym wiedzieć, że prefiks występuje w dwóch wariantach: dez-, który dołącza się do słów zaczynających się samogłoską (np. dezaktywacja, dezinformacja, dezinstalacja), oraz de- obecny przed spółgłoską (np. dekompresja, demilitaryzacja).
Przykłady użycia słowa dezaprobata w literaturze
Czytam na pierwszej stronicy: „Urodziłem się wśród huku armat, ale czy dlatego noszę w sobie ten niepokój, tę nieznośną dezaprobatę życia? Nie jest to dezaprobata życia w ogóle. Jest to dezaprobata życia własnego, niedowładu myśli, niemożności czynu, nieuctwa uczuć. Życie jest piękne. Takim je widzę, ale czy takim przeżywam?...”.
Stanisław Dygat, Jezioro Bodeńskie
Wkrótce po naszym ślubie zmieniłam pracę, zaczęłam prowadzić lektorat języka francuskiego na Uniwersytecie Warszawskim. Męczyła mnie ta ciągła dyspozycyjność, nocne telefony i Twoja stała dezaprobata.
Maria Nurowska, Listy miłości
Przykłady użycia słowa dezaprobata w prasie
Ileż lepsze jest wyrobienie w społeczeństwie, tak jak jest np. w USA, powszechnego potępienia dla ludzi unikających płacenia podatków czy dla kłamiących polityków bądź choćby dla tzw. gapowiczów jeżdżących bez biletu. Czyli dezaprobata dla ludzi nieuczciwych.
Cezary Leżeński, Moim zdaniem, „Metropol”, 2001
Clinton tym bardziej może liczyć na głosy dojrzałego dziś pokolenia, do którego przemawia dezaprobata dla bezcelowej – jak mówi jej główny architekt – wojny.
Jerzy Piekarski, Spowiedź Mcnamary, „Przekrój”, 1995
Odmiana słowa dezaprobata
| liczba pojedyncza | |
| M. | dezaprobata |
| D. | dezaprobaty |
| C. | dezaprobacie |
| B. | dezaprobatę |
| N. | dezaprobatą |
| Ms. | dezaprobacie |
| W. | dezaprobato |
| liczba mnoga | |
| M. | dezaprobaty |
| D. | dezaprobat |
| C. | dezaprobatom |
| B. | dezaprobaty |
| N. | dezaprobatami |
| Ms. | dezaprobatach |
| W. | dezaprobaty |
