Ekskomunika – co to jest? Definicja, synonimy, przykłady użycia
Pojęcie ekskomunika dotyczy rzecz jasna terminologii związanej z prawem Kościoła Katolickiego. Każdy na pewno słyszał o tej formie kary. Czym dokładnie jest ekskomunika? W jakich przypadkach zostaje nałożona? Czy to słowo ma jakieś synonimy? Wszystko o ekskomunice przeczytacie w niniejszym artykule.
Ekskomunika – etymologia słowa
Jak większość pojęć dotyczących terminologii kościelnej, również ekskomunika pochodzi z łaciny. Wywodzi się od excommunicatio, co tłumaczy się jako ‘wyłączenie ze wspólnoty’.
Ekskomunika – co to jest? Co to znaczy? Definicja słowa
Ekskomuniką nazywamy najcięższą z możliwych kar kościelnych. Zalicza się ją do tzw. kar poprawczych. Ekskomunice towarzyszą konsekwencje w postaci pozbawienia wiernego praw uczestniczenia w życiu Kościoła. Może nią zostać ukarany zarówno duchowny, jak i świecki.
Ekskomunikę nakłada się za popełnienie określonych przez prawo kanoniczne czynów, ale nie jest nakładana definitywnie. Może zostać zdjęta przez papieża, biskupa lub upoważnionego do tego księdza prezbitera. Wcześniej jednak ekskomunikowana osoba powinna udać się do spowiedzi i zastosować do zaleceń spowiednika. Jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo śmierci, każdy kapłan ma prawo udzielić rozgrzeszenia z każdego grzechu, a więc również z grzechu powodującego karę ekskomuniki.
Ekskomunika – synonimy i wyrazy bliskoznaczne
Pomocne w zapamiętaniu tego, co to jest ekskomunika, co to znaczy, będą na pewno synonimy i wyrazy bliskoznaczne.
- Klątwa,
- wyklęcie,
- potępienie,
- anatema,
- napiętnowanie.
Ekskomunika – wyrazy pokrewne
- Ekskomunikować,
- ekskomunikowany,
- ekskomunikowana.
Ekskomunika – połączenia wyrazowe
- Papieska ekskomunika,
- ekskomunika i interdykt,
- groźba, kara, powód ekskomuniki,
- dekret o ekskomunice,
- komuś grozi ekskomunika,
- podlegać ekskomunice, nałożyć na kogoś, rzucać, odwołać, uchylić, zdjąć z kogoś, znieść ekskomunikę,
- karać, grozić, zagrozić komuś, obłożyć kogoś ekskomuniką,
- objęty, ukarany ekskomuniką,
- uwolnić od ekskomuniki, zwolnić z ekskomuniki.
Za co grozi ekskomunika?
Na mocy samego prawa (latae sentetiae) ekskomunika nakładana jest za:
- apostazję (odstępstwo od wiary), herezję oraz doprowadzenie do schizmy (rozłamu między wyznawcami),
- aborcję (dotyczy to zarówno obojga rodziców dziecka, jak i lekarza oraz pozostałych osób biorących w niej udział),
- zdradę tajemnicy spowiedzi,
- profanację (znieważenie) Eucharystii poprzez porzucenie jej albo zabieranie lub też przechowywanie w celu świętokradczym,
- użycie przemocy fizycznej wobec papieża lub zabicie go,
- rozgrzeszenie przez kapłana osoby, z którą on sam zgrzeszył przeciw szóstemu przykazaniu (grzech nieczystości).
Kara ekskomuniki może być także nałożona poprzez wydanie dokumentu (ferendae sentetiae). Dotyczy to m.in.:
- osób, które nie mają święceń kapłańskich, ale usiłują odprawiać mszę świętą,
- osób naruszających tajemnicę konklawe.
Konsekwencje ekskomuniki
Człowiek, na którego została nałożona kara ekskomuniki, nie może:
- brać jakiegokolwiek udziału w sprawowaniu mszy świętej oraz w innych obrzędach kultu (np. nie może zostać rodzicem chrzestnym ani świadkiem bierzmowania),
- sprawować sakramentów i sakramentaliów ani przyjmować sakramentów,
- sprawować żadnych kościelnych urzędów, posług i zadań ani podejmować decyzji tzw. aktów rządzenia.
Przykłady użycia wyrazu ekskomunika w literaturze i prasie
Kanon 1388 § 1 tak mówi: »Spowiednik, który narusza bezpośrednio tajemnicę sakramentalną, podlega ekskomunice wiążącej mocą samego prawa zastrzeżonej Stolicy Apostolskiej«
Opinie, „Polityka”
Pierwszym papieżem, który w 1738 r. zabronił katolikom należeć do lóż masońskich, był Klemens XI. Benedykt XIV ponowił zakaz (w 1751 r.) i obłożył go papieską ekskomuniką.
Daniel Olszewski, Dzieje chrześcijaństwa w zarysie
Osoba, na którą ekskomunika zostanie nałożona, nie może uczestniczyć we mszy, przyjmować sakramentów i mieć katolickiego pochówku. Zwolnić z ekskomuniki może tylko biskup lub penitencjarz papieski.
Nadzieja i kara, „Dziennik Łódzki”
