Nie działa czy niedziała? Jak to zapisać? Która forma jest poprawna?
Gdy jakiś sprzęt zostanie uszkodzony lub zużywa się, to w następstwie tego zaczyna szwankować. Ostatecznie gdy już całkowicie się zepsuje, to wówczas możemy powiedzieć, że nie działa czy niedziała? Łącznie czy rozdzielnie? Który z tych zapisów jest poprawny? Odpowiedź poniżej.
Nie działa czy niedziała? Poprawna forma
Jest to rzeczą wiadomą, że pisownia partykuły nie z różnymi częściami mowy potrafi nastręczać nie lada trudności. Niejednokrotnie zastanawiamy się czy poprawna jest pisownia łączna czy rozdzielna. Którą wybrać w omawianym tu przypadku?
Jedyną poprawną formą zapisu czasownika nie działa, to pisownia rozdzielna. Jest to zgodne z obowiązującymi zasadami ortografii języka polskiego, w myśl których, partykułę nie zawsze zapisujemy osobno, gdy występuje w zestawieniu z czasownikami. Wyjątki od tej reguły stanowią tylko połączenia partykuły nie z czasownikami odrzeczownikowymi, czyli tymi czasownikami, które zostały utworzone od rzeczowników.
W przypadku nie działa, czasownikiem jest rzecz jasna wyraz działa, który tutaj ma formę trzeciej osoby liczby pojedynczej.
Nie działa czy niedziała? Poprawna forma już znana!
Choć nie działa zwykło odnosić się najczęściej do przedmiotów, to możemy używać go również w stosunku do ludzi.
Gdy wyrażenia nie działa używamy w kontekście wypowiedzi o przedmiotach, urządzeniach, oznacza ono, że coś lub nie funkcjonuje prawidłowo albo też w ogóle nie pracuje.
Za pomocą nie działa, możemy zakomunikować, że jakaś osoba nie postępuje zgodnie z powszechnie przyjętymi zasadami, normami prawnymi, etycznymi czy religijnymi.
Na koniec jeszcze mała ciekawostka językowa. Wyrażenie nie działa jest związane z polską nazwą jednego z dni tygodnia. Zapewne domyślacie się, o który dzień chodzi. Oczywiście jest to niedziela.
Nazwa niedzieli pochodzi od prasłowiańskiego wyrażenia ne dělatĭ ‛nie działać, nie pracować’. Nawiązuje to do wynikającego z zasad chrześcijańskich obowiązku powstrzymania się w ten dzień od jakiejkolwiek niekoniecznej pracy. Takie zachowanie uznawane jest za główny obok uczestnictwa we mszy świętej, wyznacznik niedzieli.
Nie działa czy niedziała? Przykłady zdań
- Nasza zmywarka znowu nie działa.
- Dekoder od anteny satelitarnej nie działa od dwóch dni. Trzeba go zanieść do naprawy.
- Ta organizacja nie działa jak należy. Wykryto duże nieprawidłowości w zarządzaniu przez jej kierowniczkę.
Nie działa czy niedziała? Przykład z literatury
Nie chodziłam na żadne kursy, warsztaty czy cokolwiek w tym rodzaju. Za to podczas studiów dwukrotnie chodziłam na zajęcia z emisji głosu: na drugim roku i na pierwszym roku studiów doktoranckich (akurat te studia przerwałam). Pierwsze prowadziła pani na co dzień pracująca w teatrze, która uczyła aktorów poprawnej wymowy. Była drobną, energiczną kobietą, której większość osób chyba się bała. Zajęcia były dziwne. Trzeba było stawać w kółku i robić dziwne miny, wykrzykiwać dziwne rzeczy i naśladować zwierzęta, zaglądać swoim kolegom i koleżankom do buzi i obserwować ich język. Było to piekielnie krępujące. Kładliśmy się też na podłodze, na karimatach i ćwiczyliśmy rozluźnianie, uspokajanie się, odprężanie – akurat te fragmenty zajęć były przyjemne. Na szczęście tego typu ćwiczenia pojawiały się dość często, ponieważ pani prowadząca uznawała, że właśnie przeróżne napięcia, które towarzyszą nam codziennie w życiu, mają ogromny wpływ na to, jak mówimy. Według niej, jeśli człowiek nieświadomie się spina, nie oddycha swobodnie, to jego aparat mowy nie działa tak, jak powinien.
Paulina Mikuła, Mówiąc inaczej
