fbpx
Internetowa poradnia językowa Polszczyzna.pl. 10+ redaktorów, 20 000+ haseł, 1 000 000+ czytelników każdego miesiąca.
Polszczyzna Logo
sprawdź...

Także czy tak że? Czy wiesz, czym różnią się te zapisy?

Także czy tak że – która forma jest poprawna? Dla niektórych odpowiedź może być zaskakująca: obie wersje zapisu są poprawne, choć oznaczają coś innego. Ale to nie wszystko!

Także czy tak że? Czy wiesz, czym różnią się te zapisy? - Polszczyzna.pl

Tak że czy także – która forma jest poprawna?

Także czy tak że? O pisowni łącznej – także

Także czy tak że? Zacznijmy od także, zapisanego jako jeden wyraz – jest to synonim słów również, też, np.

  • Ona także dostała piątkę z klasówki (czyli: Ona również dostała piątkę z klasówki);
  • Kupiłem sobie także kurtkę (Kupiłem sobie też kurtkę).
  • My także chcemy im pomóc w tym remoncie (My też chcemy im pomóc w tym remoncie).

O pisowni rozłącznej – tak że

Tak że zapisane rozdzielnie oznacza z kolei ‘tak więc, zatem’, np.

  • Jestem chory, tak że nie pójdę dziś do szkoły (czyli: Jestem chory, zatem nie pójdę dziś do szkoły);
  • Akceptowała siebie w 100%, tak że nie przejmowała się opinią innych ludzi (czyli: Akceptowała siebie w 100%, tak więc nie przejmowała się opinią innych ludzi).

Wariant z przecinkiem

W tekstach spotykamy jeszcze jedną wersję zapisu: tak, że, którą można zdefiniować jako ‘w taki sposób, że’. W tym przypadku decydujące znaczenie mają akcent zdaniowy i chęć położenia nacisku na część wypowiedzi, np.

  • Spojrzał na mnie tak, że już nic więcej nie musiał mówić (czyli: Spojrzał na mnie w taki sposób [np. intensywnie, znacząco itd.], że już nic więcej nie musiał mówić).

Warto zwrócić uwagę na to, że miejsce przecinka może całkowicie zmienić sens zdania:

  • Ni stąd, ni zowąd uderzyła w stół, tak że spadł z niego talerz (czyli: Ni stąd, ni zowąd uderzyła w stół, tak więc spadł z niego talerz – mamy tu do czynienia z konsekwencją czynu)

oraz

  • Ni stąd, ni zowąd uderzyła w stół tak, że spadł z niego talerz (czyli: Ni stąd, ni zowąd uderzyła w stół w taki sposób [np. mocno], że spadł z niego talerz – taki zapis podkreśla intensywność czynności).

Księgarnia Polszczyzna.pl

Tak że czy także? Przykłady z literatury

Pisownia łączna – także

  • Muzyka. Lubię słuchać, kiedy maluję, a także wtedy, gdy mam wolny czas.

Barbara Ziembicka, Najprostszą drogą: rozmowy z artystami

  • Łosie żyją pojedynczo lub w małych, rodzinnych chmarach po kilka sztuk. Często taką chmarę tworzy klempa z łoszakami również ubiegłorocznymi.

Andrzej Szczypiorski, Początek

Pisownia rozłączna – tak że

  • Dużo nam zadają, tak że musiałem dwa razy, w czwartek i piątek, siedzieć prawie do dwunastej w nocy.

Stanisław Kowalewski, Czarne okna

  • Twarz pokrywał biały makijaż, tak że wyglądała jak posypana mąką.

Włodzimierz Kowalewski, Bóg zapłacz

Jeśli nie wiemy, który sposób zapisu wybrać, także czy tak że, warto podstawić sobie w myślach zamiennik – i wszystko stanie się jasne!

Artykuł Także czy tak że? Czy wiesz, czym różnią się te zapisy? został przygotowany przez zespół redakcyjny specjalizujący się w poradach językowych. Wszystkie zagadnienia językowe są weryfikowane na podstawie oficjalnych i aktualnych słowników języka polskiego. Informacje zawsze są sprawdzone oraz rzetelne. W tym tekście wyjaśniamy, dlaczego wyrazy także oraz tak że są poprawne, ale nie należy używać ich zamiennie.

Napisane przez

Absolwentka Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej na UAM w Poznaniu. Od 2013 r. pracuje jako nauczycielka języka polskiego, zajmuje się również pisaniem tekstów. Język ojczysty uwielbia od zawsze.