Znamiono – co to jest? Definicja, synonimy, przykłady użycia
Wyraz znamiono jest w języku polskim jednym z tych, które mają wiele znaczeń. Spotykamy go w terminologii medycznej, używamy go w słownictwie związanym z botaniką i w mowie potocznej. W treści poniższego artykułu znajdziecie wszystkie jego definicje. Poznacie również jego etymologię.
Znamiono czy znamię?
Obecnie bardzo rzadko można spotkać się z formą znamiono. Współcześnie poprawnie mówimy i piszemy to znamię, nie to znamiono, chociaż forma znamiono była stosowana w staropolszczyźnie w znaczeniu ‘znak’.
Etymologia
Słowo znamię wywodzi się od prasłowiańskiego wyrazu *znamę lub *znamene oznaczającego ‘to, co daje znak, informuje o czymś przez skojarzenie; przedmiot lub cecha charakterystyczna; oznaczenie’.
Co to jest znamię? Znaczenie wyrazu
1 Zacznijmy od medycyny. W tej dziedzinie znamieniem nazywa się rodzaj plamki lub wypukłości na skórze człowieka różniącej się kolorem od reszty skóry. Znamię to zatem zmiana na skórze będąca skutkiem niedoboru lub nadmiaru jednego ze składników tkankowych. Najczęściej występujące u ludzi jest tak zwane znamię barwnikowe, powszechnie nazywane pieprzykiem.
2 W botanice mianem znamienia określa się górną część słupka, który jest centralnie położoną częścią kwiatu. Na znamieniu osiada pyłek niezbędny w procesie rozmnażania.
3 Gdy w języku potocznym mówimy o znamieniu, mamy na myśli jakąś charakterystyczną cechę lub zauważalny element czegoś właściwy jakimś osobom, rzeczom, czasom.
4 Znamię to również znak rozpoznawczy wypalony rozgrzanym metalem na skórze przestępcy, niewolnika lub zwierzęcia.
Znamię – przykłady użycia
- Osoby z licznymi znamionami na skórze powinny unikać opalania się.
- Na przełomie XX i XXI wieku komputer był znamieniem nowoczesności w domu.
Znamię – synonimy i wyrazy bliskoznaczne
Pierwsze znaczenie
- Pieprzyk,
- brodawka,
- myszka,
- pypeć.
Trzecie znaczenie
- Pieprzyk,
- brodawka,
- myszka,
- pypeć.
Czwarte znaczenie
- Pieprzyk,
- brodawka,
- myszka,
- pypeć.
Znamię – wyrazy pokrewne
- Znamienny, znamienna, znamienne, znamionować.
Etymologia
Gdzie należy szukać pochodzenia wyrazu łaska? Jest to wyraz o prasłowiańskim rodowodzie. Pierwotnie miał postać *laska, a jego znaczenie jest bardzo sympatyczne. Otóż oznaczało ono 'pieszczenie, pieszczota, przymilanie się'.
Przykłady użycia wyrazu znamię w literaturze i prasie
Szafran ma również, a może przede wszystkim, zastosowanie kulinarne. Jest najdroższą przyprawą świata, którą otrzymuje się z wysuszonych znamion słupka kwiatowego tej pięknej rośliny.
Cenny jak złoto, używała go Kleopatra, „Dziennik Bałtycki”
Trawa jest ostatnią z rzeczy wymienionych w biblijnym opisie stworzenia świata: Rdz.1,30. Ha! Jest też wymieniona na początku – jako pierwsza roślina, która porosła pustkowie ziemi. Skąd to wyróżnienie, że akurat o trawie mówi się dwa razy – na początku i na końcu? Trawa musi być bardzo ważna. Wyjątkowa. Jako jedyna z roślin ma stożek wzrostu na dole, nie u góry. Coś jak znamię nieśmiertelności. Inne rośliny marnieją, gdy im odetniesz czubek. Schną, karleją lub giną. Trawa na odwrót – im bardziej przycinasz lub im częściej jest obgryzana przez bydło, tym mocniej rośnie.
Wojciech Cejrowski, Piechotą do źródeł Orinoko