Ambiwalentny – znaczenie i przykłady użycia
Pewnie często słyszeliście, że ktoś ma do kogoś stosunek ambiwalentny. Co właściwie oznacza to słowo i w jakich sytuacjach możemy go użyć? Wyjaśniamy w naszym artykule. Być może dowiecie się z niego, że już nie raz mogliście się tym wyrazem posłużyć. ☺
Ambiwalentny i… Ambiwalencja uczuć? Trochę psychologii
W psychologii i psychiatrii ten termin oznacza przeżywanie dwojakich uczuć względem danej osoby czy sytuacji. Można darzyć tego samego człowieka zarówno miłością, jak i nienawiścią, można też jednocześnie bać się i odczuwać podniecenie związane z robieniem czegoś nowego czy niedozwolonego. Zjawisko dwuznaczności, czyli ambiwalencji uczuć, spotykane jest w chorobie zwanej schizofrenią, a także u osób cierpiących na nerwicę.
Ambiwalentne mogą być też uczucia dziecka, które z jednej strony czuje lęk przed obcą osobą, a z drugiej – jest bardzo jej ciekawe.
Ambiwalentny – co oznacza to słowo?
Słowo ambiwalentny zawiera w sobie pewną sprzeczność, dualizm. Oto jego definicja:
- Zawierający kontrastowe, przeciwstawne uczucia.
- Niejasny, niejednoznaczny, dwuznaczny; o dwóch przeciwstawnych elementach.
Przykład z życia:
Jeśli jesteś w stanie chylić przed kimś czoła i jednocześnie czuć do niego niesmak, to znaczy, że masz do tego kogoś stosunek ambiwalentny.
Wyrazy bliskoznaczne i synonimy słowa ambiwalentny
Pomocne w zapamiętaniu tego, co oznacza słowo ambiwalentny, będą na pewno synonimy i wyrazy bliskoznaczne:
- niepewny,
- wewnętrznie sprzeczny,
- dwuznaczny,
- dwuwartościowy,
- dwojaki,
- niejasny,
- niekonkretny,
- nieprecyzyjny.
Przykłady użycia słowa ambiwalentny
Przykłady użycia słowa ambiwalentny w literaturze
Nietoperz i sowa jako stworzenia Nocy były elementami Saturna i Melancholii. Również i one miały ambiwalentny sens. Nietoperz był symbolem ślepej głupoty, ale i nocnego rozmyślania i próżnych poszukiwań z dala od jasności dziennej. Sowa już w egipskich hieroglifach oznaczała noc, chłód, śmierć i bierność, a u Indian z Alaski strzeże spokoju zmarłych.
Antoni Kępiński, Melancholia, 1974
Czyżby trzeba było zgodzić się z opinią (Francuza), że Francja byłaby cudownym krajem, gdyby nie Francuzi? Z urazem odtrącenia, z wdzięcznością za to, co od kultury francuskiej otrzymałem, z wdzięcznością także wobec kilku ludzi, z przywiązaniem do paru paryskich ulic i do niektórych krajobrazów mam do tego kraju stosunek ambiwalentny.
Czesław Miłosz, Abecadło Miłosza, 1997, 2009
Przykłady użycia słowa ambiwalentny w prasie
III Rzesza do łaciny miała stosunek ambiwalentny. Z jednej strony naziści chętnie kopiowali rzymskie wzory, aż po jakoby rzymskie pozdrowienia poprzez wyciągnięcie ręki; w „Mein Kampf” Hitler chwalił nauczanie łaciny, a Goebbels, całkiem niezły łacinnik, swoje mowy budował według klasycznych wzorów. Z drugiej jednak strony jedynie 30 proc. nauczycieli łaciny zapisało się do NSDAP, a wybitni profesorowie języków klasycznych wyemigrowali do Anglii i Ameryki.
Agnieszka Krzemińska, Adam Krzemiński, „Polityka”, 2008
Dla świętego spokoju staram się nawet nie dostrzegać postaw różnych guru ubezpieczeniowych, którzy przekazują najnowsze trendy na sezon… dla potrzeb podyktowanych chwilą, a do których mają stosunek ambiwalentny, by nie powiedzieć badawczo-wesołkowaty. Rozziew pomiędzy deklaracjami, New Age, szkołami a faktami nie pozostawia złudzeń.
Sławomir Dąblewski, „Gazeta Ubezpieczeniowa”, 2003
Odmiana słowa ambiwalentny
liczba pojedyncza | |
M. | ambiwalentny (np. stosunek) |
D. | ambiwalentnego |
C. | ambiwalentnemu |
B. | ambiwalentny |
N. | ambiwalentnym |
Ms. | ambiwalentnym |
W. | ambiwalentny |
liczba mnoga | |
M. | ambiwalentne (np. uczucia) |
D. | ambiwalentnych |
C. | ambiwalentnym |
B. | ambiwalentne |
N. | ambiwalentnymi |
Ms. | ambiwalentnych |
W. | ambiwalentne |
Etymologia słowa ambiwalentny
Słowo to zapożyczone zostało z języka niemieckiego (ambivalent), natomiast pierwotne pochodzenie odnajdujemy w łacinie: ambō = ‘obydwa’ + valens = ‘silny; odważny; zdrowy; skuteczny’.
Popularne połączenia słowa ambiwalentny
- mieć ambiwalentny charakter, stosunek, sens,
- mieć, żywić do kogoś/czegoś ambiwalentne uczucia, odczucia,
- przejawiać, mieć ambiwalentny charakter,
- ambiwalentna nuta,
- zachowanie ambiwalentne.
Ambiwalentny – słowo, które zwiększy Twoją elokwencję!
Warto je znać, gdyż poza niezwykle ujmującym brzmieniem, często się przydaje i znacząco wpływa na poszerzenie naszego słownictwa. Dobrze o nim pamiętać, gdy znajdziemy się w sytuacji, kiedy będziemy musieli opisać sprzeczne uczucia, jakimi kogoś darzymy. Z jednej strony pozytywne, z drugiej – negatywne… Oczywiście możemy powiedzieć, że mamy mieszane uczucia, ale ambiwalentne brzmią naprawdę elokwentnie i lepiej oddają stan rzeczy!