Bieszczadów czy Bieszczad – która forma jest poprawna?
Jeżeli kiedykolwiek znaleźliście się na południowo-wschodnich rubieżach Polski i zastanawialiście się, czy pozdrowienia powinniście wysłać z Bieszczadów czy z Bieszczad, to mamy na to odpowiedź! A jeśli lubicie zgłębiać wiedzę o języku polskim lub po prostu czytać nasze teksty, to również zapraszamy do lektury.
Bieszczadów czy Bieszczad? Która forma jest poprawna?
Bieszczadów czy Bieszczad? Językoznawcy na górskim szlaku
Od kilku lat moda na górskie wędrówki przeżywa swój renesans. W mediach społecznościowych co rusz możemy podziwiać znajomych zdobywających kolejne szczyty, a i pewnie niejednemu z nas zdarza się wyprawić na południe kraju, by poczuć na własnej skórze powiew górskiego wiatru.
Górskie wyprawy można rozpatrywać pod bardzo wieloma kątami: poznawania rodzimej przyrody i plusów płynących z aktywności fizycznej, ale również w kontekście dewastacji parków narodowych, zadeptywania i zaśmiecania natury oraz przeszkadzania żyjącym tam zwierzętom. Jednak – jak się zapewne spodziewacie – przedmiotem naszych rozważań jest językowe oblicze gór. Bo w końcu skoro się wybieramy na szlaki, dobrze by było wiedzieć, czy pamiątki przywieźliśmy z Bieszczadów czy z Bieszczad.
Bieszczadów czy Bieszczad – przyczyny wątpliwości
Zanim odpowiemy sobie na pytanie, która forma dopełniacza jest poprawna – Bieszczadów czy Bieszczad – warto zastanowić się, skąd w ogóle biorą się wątpliwości. A skoro naszym językiem rządzą reguły, to i w tym przypadku do nich sięgnijmy. Mianowicie cały ambaras w tym, że nazwa tego malowniczego pasma górskiego ma dwie formy: Bieszczad (liczba pojedyncza) i Bieszczady (plurale tantum – zachęcamy do odświeżenia wiedzy na ten temat: Pluralia i singularia tantum, czyli spodnie dla młodzieży).
Niestety – albo raczej stety, bo przecież bez takich zawiłości i zagwozdek język polski nie byłby tak fascynujący – obecnie nie można dociec, która forma jest wcześniejsza, ani uznać, która jest lepsza. W dokumentach i słownikach języka polskiego możemy się spotkać zarówno z Bieszczadem, jak i Bieszczadami. I tu dochodzimy do sedna problemu – jeśli pasmo górskie nazwiemy Bieszczadem, dopełniacz będzie brzmiał z Bieszczadów, ponieważ liczba mnoga od Bieszczada to Bieszczady (Góry Bieszczady). Analogiczne do Beskidu – dopełniacz liczby mnogiej to Beskidów.
Natomiast jeśli zdecydujemy się na plurale tantum, czyli Bieszczady, wówczas dopełniacz brzmi Bieszczad. Podobnie odmieniamy nazwę najwyższego pasma górskiego w naszym kraju – Tatr.
Bieszczad czy Bieszczadów – jak należy mówić?
Powyżej wyjaśniliśmy, z czego mogą wynikać wątpliwości dotyczące poprawnej formy dopełniacza nazwy Bieszczady (lub Bieszczad). W związku z tym, że nie da się ustalić jednej wersji nazwy tego pasma i obydwie uznawane są za poprawne, tak samo obydwie formy dopełniacza są prawidłowe. Nie ma zatem znaczenia, czy pozdrowienia prześlemy z Bieszczad, czy z Bieszczadów. Należy jednak koniecznie zauważyć, że obecnie popularniejszy jest dopełniacz pochodzący od plurale tantum, czyli wariant z Bieszczad.
Być może ta forma utrwaliła się przez analogię do Tatr czy Karpat. Istnieje jednak wielu zwolenników formy Bieszczadów, którzy przekonują, że jest ona jedyną poprawną. Argumentują to tym, że nazwy Bieszczady i Beskidy mają wspólne pochodzenie, więc ich odmiana powinna być zbieżna, czyli jeśli wróciliśmy z Beskidów, to analogicznie powinniśmy wrócić z Bieszczadów.
Ale z całą stanowczością możemy podsumować, że według językoznawców i zawartości słowników języka polskiego obydwie formy należy uznać za poprawne.
Bieszczad czy Bieszczadów? Przykłady użycia
Na dowód żywotności w naszym języku obydwu wariantów dopełniacza – Bieszczad i Bieszczadów – kilka przykładów użycia.
Ci siedzący po prawicy to rodzina właśnie, bliższa i dalsza. Rozsadzono ją starannie wedle wieku i urzędu: od inżyniera magistra z małżonką aż po przybyłą z Bieszczad młodziutką parkę ulubieńców gospodarza wieczoru: świeżo poślubione stadło wiejskich nauczycieli.
Jerzy Broszkiewicz, Doktor Twardowski
Niestety Dominika zakochała się w księdzu Adasiu, a to uczucie nie skończyło się po powrocie z Bieszczad do Wałbrzycha.
Joanna Bator, Piaskowa Góra
Sprawdził, czy obrazy – pejzaż z Bieszczadów, kwiaty oraz ołówkowy portret dziewczynki – wiszą równo.
Paulina Grych, Schiza
Muszę go spytać wprost o Oksanę, nie ma na co czekać, niech tamten sobie to przemyśli, zanim wróci z Bieszczadów.
Maria Nurowska, Dwie miłości
