Celów czy celi? Która forma jest poprawna?
Formy dopełniacza w liczbie mnogiej sprawiają niekiedy trudność. Celów czy celi – jak powinno się mówić? Choć oba omawiane wyrazy są poprawne pod względem gramatycznym i fleksyjnym, to nie dotyczą tego samego przypadka. Która forma: celów czy celi jest zatem właściwa? Odpowiedź znajdziesz w naszym artykule.
Celów czy celi? Która forma jest poprawna?
Celów czy celi – która forma jest poprawna? O odmianie słowa
Na celowniku mamy słowa cel i cela. Spójrzmy na tabelki z odmianą i znajdźmy interesujące nas formy.
| przypadek | l. poj. | l. mn. |
| mianownik | cel | cele |
| dopełniacz | celu | celów |
| celownik | celowi | celom |
| biernik | cel | cele |
| narzędnik | celem | celami |
| miejscownik | celu | celach |
| wołacz | celu | cele |
| przypadek | l. poj. | l. mn. |
| mianownik | cela | cele |
| dopełniacz | celi | celi/cel |
| celownik | celi | celom |
| biernik | celę | cele |
| narzędnik | celą | celami |
| miejscownik | celi | celach |
| wołacz | celo | cele |
Forma celów występuje w dopełniaczu liczby mnogiej od mianownika cel. Celi to z kolei forma dopełniacza liczby mnogiej od słowa cela. Co ciekawe, poprawna jest też druga forma w tym przypadku – cel. Zauważmy, że wyraz celi występuje również w dopełniaczu, celowniku i miejscowniku słowa cela, ale już dla liczby pojedynczej: nie ma celi, przyglądam się celi, mówię o celi.
Celów czy celi – odpowiedź jest prosta!
Analizując tabelki z deklinacją powyżej, wiemy już, że chcąc powiedzieć o celach w sensie czegoś, do czego się dąży, jedyną poprawną formą dopełniacza liczby mnogiej jest celów. Z kolei celi powiemy, gdy mamy na myśli pomieszczenie więzienne lub klasztorne.
Z „celą” mieliśmy do czynienia w jednej z lektur:
→ W więziennej celi Konrada spotkali się więźniowie.
Czy wiesz, jakie dzieło mamy na myśli, w którym akcja rozgrywa się właśnie w celi? Mała podpowiedź: to dramat naszego wielkiego wieszcza.
Sprawdź, o jakiej lekturze mowa, klikając w ten fragment tekstu.
Forma celów w zdaniach
Przyjrzyjmy się zatem kilku przykładowym zdaniom z poprawnie odmienionym słowem cel.
- Nie można żyć bez celów, trzeba do czegoś dążyć i stawiać sobie kolejne wyzwania.
- Nie osiągnął zamierzonych celów, poddał się, zanim spróbował.
- Nasza polonistka nie podała nam dzisiaj celów lekcji.
- Nie rozumiałem jej celów i intencji, według mnie działała bez sensu.
- Ten zabieg posłużył jedynie do celów marketingowych.
- Może być niebezpiecznie, gdy wykorzystają ten plan do swoich niecnych celów.
Celów czy celi? Już wszystko jasne! Przykłady z literatury
Wokulski odwrócił się i nagle zobaczył na ziemi swój własny cień. Potem przypomniał sobie, że ten cień chodzi przed nim, za nim albo obok niego zawsze i wszędzie, jak myśl o tamtej kobiecie chodziła za nim wszędzie i zawsze, na jawie i we śnie, mieszając się do wszystkich jego celów, planów i czynów.
Bolesław Prus, Lalka
OTELLO
O ty nędzniku! Lecz wytłumacz, Kassjo,
Jak otrzymałeś chustkę mojej żony?
KASSJO
Przypadkiem w mym ją znalazłem mieszkaniu,
A i sam Jago przed chwilą nam wyznał,
Że tam dla własnych podrzucił ją celów,
I celów dopiął.
Szekspir, Otello
Zaczynało mnie to mocno drażnić.
– Pan pyta o to również w interesie nauki?
– Byłoby rzeczą zajmującą – odrzekł, nie zwracając uwagi na moje rozdrażnienie – gdyby można dla celów naukowych śledzić tam, na miejscu zmiany psychiczne zachodzące
w jednostkach, ale…
– Czy pan jest psychiatrą? – przerwałem.
– Każdy lekarz powinien być trochę psychiatrą – odparł z niewzruszonym spokojem oryginał.
Joseph Conrad, Jądro ciemności
?
