Czarny koń – co to znaczy? Definicja, pochodzenie, przykłady użycia
Na pewno wiele razy zdarzyło się Wam spotkać z frazeologizmem czarny koń. Występuje zawsze w kontekście jakiejś rywalizacji. Kogo możemy nazwać czarnym koniem? Skąd wzięło się to określenie? Wiadomości na ten temat znajdziecie w treści poniższego artykułu.
Czarny koń – znaczenie frazeologizmu
Mianem czarnego konia zwykło określać się osobę lub całą grupę ludzi, która wbrew przewidywaniom nieoczekiwanie zwycięża lub odgrywa znaczącą rolę w jakichś wydarzeniach, ma wpływ na ich przebieg, chociaż nikt się tego po tej osobie czy grupie nie spodziewał.
Ten związek frazeologiczny często używany jest w sporcie i z tą dziedziną jest zazwyczaj kojarzony. Tutaj czarnym koniem nazywa się zawodnika lub zespół, który odnosi zwycięstwo w jakiejś dyscyplinie, konkurencji czy w jakimś turnieju. Czarny koń to ktoś, na kogo powodzenie nikt nie liczył. Z większym lub mniejszym wysiłkiem pokonuje on swoich rywali, którzy przez większość byli uważani za silniejszych, a więc mających większe szanse na wygraną. Sukces czarnego konia nierzadko wzbudza niemałą sensację.
Czarny koń – przykłady użycia
- Na mistrzostwach Europy w piłce nożnej w 2004 roku reprezentacja Grecji okazała się czarnym koniem turnieju.
- W walce o fotel prezydenta ten kandydat może odegrać rolę czarnego konia.
Czarny koń – odmiana wyrażenia
| liczba pojedyncza | |
| M. | czarny koń |
| D. | czarnego konia |
| C. | czarnemu koniowi |
| B. | czarnego konia |
| N. | czarnym koniem |
| Ms. | czarnym koniu |
| W. | czarny koniu |
Czarny koń – pochodzenie frazeologizmu
Czy zastanawialiście się kiedyś, dlaczego takiego nieoczekiwanego zwycięzcę nazywamy właśnie czarnym koniem? Ma to związek z Benjaminem Disraelim, pierwszym brytyjskim premierem pochodzenia żydowskiego, który przewodniczył parlamentowi za czasów królowej Wiktorii. Zanim jednak rozpoczął on swoją karierę polityczną, był cenionym literatem. Jego dzieła znane były nie tylko Brytyjczykom, ale czytane też poza granicami Zjednoczonego Królestwa.
Mamy 1831 rok. Benjamin Disraeli wydaje powieść pt. Młody książę. Znalazła się w niej scena wyścigów konnych, w których brał udział dosłownie czarny koń, czyli zwierzę o czarnym umaszczeniu. Nikt nie stawiał na jego wygraną. Nigdy też nie był on umieszczany na liście potencjalnych triumfatorów w innych gonitwach. Jednak jak opisywał przyszły premier, koń „ruszył wzdłuż trybun i wygrał”. Tak oto od połowy XIX w. frazeologizm czarny koń był już powszechnie znany i używany.
Czarny koń – połączenia wyrazowe
- Czarny koń festiwalu, imprezy, plebiscytu, wyborów, igrzysk, mistrzostw, rozgrywek, rywalizacji, turnieju, zawodów, wyścigu,
- czarny koń w rozgrywce, w zawodach,
- odegrać rolę czarnego konia,
- okazać się, stać się czarnym koniem.
Przykłady użycia wyrażenia czarny koń w prasie
Emmanuel twierdzi jednak, że cudzoziemscy trenerzy są mimo wszystko potrzebni reprezentacji Nigerii. – Nasi trenerzy nie mają ani umiejętności, ani doświadczenia, ani autorytetu i nikt w nich nie wierzy. Gdy z Europy przyjadą gwiazdy, jak Okocha, Amokachi czy Babangida, co może im powiedzieć miejscowy trener? Dlatego ktoś taki jak Bora Milutinović był bardzo dobry. Darzono go wielkim respektem – mówi piłkarz. Nigeria występowała podczas dwóch ostatnich mistrzostw świata. Bez sukcesów. Wygrała wprawdzie spektakularnie kilka meczów (3:0 z Bułgarią w USA czy 3:2 z Hiszpanią we Francji), ale nie zdołała wypełnić przypisywanej jej roli czarnego konia i nie awansowała choćby do ćwierćfinału.
Michał Pol, Olgierd Kwiatkowski, Piłka nożna, „Gazeta Wyborcza”
Wczoraj po raz siódmy rozdano Fryderyki, nagrody Akademii Fonograficznej. Na gali w Sali Kongresowej nie zabrakło największych gwiazd polskiej estrady. Najwięcej nagród Akademii Fonograficznej zebrała Arka Noego. Uważany za czarnego konia zespół, otrzymał pięć statuetek, m.in. dla grupy roku, za najlepszy album, fonograficzny debiut. Nagrodę dla kompozytora roku zdobył twórca Arki – Robert Friedrich.
Arka pełna Fryderyków, „Metropol” nr 19/03
