Niedługo czy nie długo? Jak poprawnie zapisać to słowo?
Niedługo czy nie długo? Nad łączną i rozłączną pisownią wyrazów z partykułą „nie” głowi się nie jeden z nas. Jak wygląda zatem poprawny zapis „nie” z przysłówkiem? Poniżej przedstawiamy wam zasadę ortograficzną, dzięki której opanujecie sztukę ortografii już niedługo, a może nie długo? Wtedy żadne dyktando nie będzie Wam straszne! Przeczytajcie!
Niedługo czy nie długo – jak to zapisać? Poprawna forma
Niedługoczy nie długo? Omawiany wyraz jest określnikiem czasu (czegoś co nie trwa długo) lub występuje w znaczeniu: ‘wkrótce’, ‘niebawem’. Poprawna forma zapisu to niedługo, ponieważ zgodnie z zasadą ortograficzną partykuła „nie” z przysłówkami odprzymiotnikowymi zapisywana jest łącznie (tutaj = ‘długo’ od ‘długi’).
UWAGA: Zasada pisowni łącznej dotyczy przymiotników i przysłówków odprzymiotnikowych, ale tylko w stopniu równym, dlatego poprawnie zapiszmy: niedługi/ niedługa oraz niedługo; zaś w stopniu wyższym i najwyższym prawidłowy zapis jest rozłączny, czyli: nie dłuższy/ nie najdłuższy oraz nie dłużej/ nie najdłużej.
UWAGA: Warto zapamiętać, że wyrażenie niezadługo zapisywane jest łącznie
- Posiedźcie niezadługo, zgaście światło i połóżcie się dziś wcześniej do łóżek.
Nie długo – dopuszczalna pisownia rozłączna
W języku polskim występują dwa przypadki, w których można spotkać się z zapisem rozłącznym, czyli nie długo:
1Gdy „nie” jest zaprzeczeniem/negacją i zdanie zbudowane jest na zasadzie kontrastu:
- Nie długo, nie krótko, lecz w sam raz… /Nie długo, wręcz bardzo krotko.
2Gdy „nie” nie pełni funkcji partykuły i występuje w zdaniu jako zaimek osobowy:
- Czekali na nie długo i zaczynali tracić już cierpliwość. (= zaimek os. l. mn. one w bierniku)
Niedługo czy nie długo? Przykłady zdań
Niedługo czy nie długo? Aby utrwalić poprawną pisownię, spójrzmy na kilka przykładów zdań.
- – Doktorze jak długo potrwa zabieg?
– Niedługo, maksymalnie 20 minut.
- Wykład trwał niedługo, a ćwiczeniowca wydawał się bardziej znudzony zajęciami niż studenci.
- Niedługo to wszystko wyjdzie na jaw, ale na ten moment zachowajmy to w tajemnicy.
- Już niedługo matura, czas zacząć przygotowywać się do egzaminu.
- Ekscytacja trwała niedługo, bowiem po niej przyszedł strach przed nieznanym.
Niedługo czy nie długo? Już wszystko jasne! Przykłady z literatury
Dziękuję z duszy waszmościom – rzekł Skrzetuski – i gotowość waszą chętnym przyjmuję sercem. Nie masz to w przeciwnościach nad przyjaciół wiernych, których, jak widzę, nie pozbawiła mnie Opatrzność! Dajże mnie, wielki Boże, odsłużyć waszmościom zdrowiem i mieniem!
– Wszyscy my jako jeden mąż!! – wykrzyknął Zagłoba. – Bóg zgodę pochwala, i obaczycie, iż frukta naszych prac niedługo będziemy oglądali.
– To już nie pozostaje mnie nic innego – mówił po chwili milczenia Skrzetuski – jak chorągiewkę księciu odprowadzić i zaraz w kompanii ruszyć.
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, 1884
[…] To zresztą mało ważne rzeczy, są znacznie ważniejsze, zobaczysz pan niedługo, że połowa fabryk bawełnianych stanie, niedługo, niedługo.
Borowiecki patrzył się na niego i słuchał z pewną niecierpliwością, nie lubił Knolla i jego dumy szalonej, płynącej z poczucia swoich milionów. Był największym po teściu dorobkiewiczem, w tym świecie dorobkiewiczów najwykształceńszym, dobrze wychowanym, przyjemnym w obcowaniu, ale i najbardziej nieubłaganym i najbardziej wyzyskującym pracę, ludzi i wpływy, jakie miał wszędzie.
Władysław Reymont, Ziemia obiecana, 1899
