fbpx
Internetowa poradnia językowa Polszczyzna.pl. 10+ redaktorów, 20 000+ haseł, 1 000 000+ czytelników każdego miesiąca.
Polszczyzna Logo
sprawdź...

Nieprawda czy nie prawda? Która forma jest poprawna?

Nieprawda czy nie prawda? Która forma jest poprawna i jak ją zapamiętać? W tym artykule odpowiemy na te pytania, podając liczne przykłady, które pozwolą utrwalić właściwy zapis. Niestety jeden z nich należy do częstych błędów, które można spotkać chociażby w internecie. Warto sprawdzić, jak odpowiedzieliśmy na postawione pytania.

Nieprawda czy nie prawda poprawna forma pytanie rozwiązanie odpowiedź wyjaśnienie przykłady Polszczyzna.pl

Nieprawda czy nie prawda? Która forma jest poprawna?

Na pytanie, która forma jest poprawna: nieprawda czy nie prawda, odpowiedź brzmi: to zależy.

Nieprawda czy nie prawda? Zapis łączny czy rozdzielny?

Należy od razu zaznaczyć, że najczęściej będziemy mieli do czynienia z taką sytuacją, w której partykuła nie w połączeniu z rzeczownikiem prawda będą zapisywane łącznie (nieprawda). Zasada ogólna mówi bowiem o tym, że przeczenie nie + rzeczownik zapisuje się razem.

Zapis łączny najłatwiej jest zapamiętać poprzez wskazanie wyrazów bliskoznacznych dla tego słowa: kłamstwo, fałsz, brednia. Wszystkie te wyrazy zapisane są razem, tak jak nieprawda.

A kiedy napiszemy nie prawda?

Jeśli natomiast mamy do czynienia z sytuacją, gdy partykuła nie wprowadza wyraźne przeciwstawienie, z zaakcentowaniem wyrazu prawda, wówczas zapis będzie rozłączny (nie prawda), np.:

To nie prawda, lecz kłamstwo.
Widzimy, że jest to brednia, a nie (żadna) prawda.

Księgarnia Polszczyzna.pl

Nieprawda czy nie prawda? Przykłady użycia pisowni łącznej i rozłącznej w literaturze

Przykłady z pisownią łączną nieprawda:

Ktoś go odwiedził i on podobno mówił, że odchodzi ze względu na zły stan zdrowia. Ale to przecież nieprawda!

Stanisław Kowalewski, Czarne okna, 1961

Ale to nieprawda. Wiecie, czym jest nienawiść i potraficie nienawidzić, tylko okazujecie to trochę inaczej, mądrzej i mniej gwałtownie.

Andrzej Sapkowski, Saga o wiedźminie: Miecz przeznaczenia, 1992

Przykłady z pisownią rozłączną nie prawda:

– A to – wrzasnęła – co jest? Nie prawda? Niech zaprzeczy, że nie wiedźmin i że nie Geralt! Będzie mi tu gadał, żem niewiarygodna!

Andrzej Sapkowski, Saga o wiedźminie: Wieża Jaskółki, 1997

Nie obywatelska odpowiedzialność, lecz posłuszeństwo i karność. Nie współistnienie, lecz dominacja. Nie prawda, lecz mit.

Krystyna Kurczab-Redlich, Głową o mur Kremla, 2007

To nie Ewangelia jest zła. To nie prawda o Bogu jest fałszywa. To nie przykazanie miłości Boga i człowieka jest błędne. A że ludzie odwracają się od Jezusa, to wina nas chrześcijan.

ks. Mieczysław Maliński, Zamyślenia, 1998

?

Napisane przez

Absolwent Wydziału Bioinżynierii Zwierząt na UWM w Olsztynie. Miłośnik chemii i języka ojczystego, krzewiciel i popularyzator poprawnej polszczyzny. Na co dzień redaktor internetowy, meloman i miłośnik polskiej klasyki filmowej. W wolnym czasie gra na pianinie, czyta Lema, Vonneguta i Murakamiego oraz artykuły popularnonaukowe. Lubi się uczyć i uczyć innych.