Pluralizm – co to znaczy? Definicja, synonimy, przykłady użycia
Pojęcie pluralizm kojarzyć się może z wielością czegoś. I jest to bardzo słuszne skojarzenie. Czy wiecie jednak, że pluralizm może mieć różne rodzaje? Jakie? Tego dowiecie się z poniższego tekstu.
Pluralizm – etymologia i znaczenie wyrazu
Słowo pluralizm wywodzi się od łacińskiego plūrālis oznaczającego ‘mnogi’.
1W podstawowym znaczeniu pluralizmem nazywamy wielość, różnorodność czegoś. Mówiąc inaczej, jest to współistnienie wielu różnych zjawisk, opinii i norm w tym samym społeczeństwie lub systemie.
2Pluralizm odnosi się także do polityki. W tym kontekście mówimy o takiej rzeczywistości, w której ustrój państwa jest tak zorganizowany, że gwarantuje różnym grupom społecznym i politycznym prawo do wyrażania swoich interesów i poglądów oraz do udziału w sprawowaniu władzy. W takim systemie mamy do czynienia z tak zwanym pluralizmem politycznym, czyli sytuacją, w której istnieją co najmniej dwie partie polityczne będące reprezentantami różnych programów i poglądów i walczące o zdobycie władzy. Przeciwieństwem pluralizmu politycznego jest zasada koncentracji i monopolizacji władzy.
3Gdy w socjologii mówimy o pluralizmie, mamy na myśli sytuację występującą w funkcjonowaniu państwa lub innej organizacji, która przejawia się tym, że różne grupy w społeczeństwie mają prawo wyrażać swoje interesy, w tym także mieć udział w sprawowaniu władzy. Ten typ pluralizmu wychodzi z założenia, że poszanowanie wszelkich różnic, czy to społecznych, czy kulturowych, i uznanie równości poglądów jest zasadą fundamentalną. Pluralizm kulturowy jest z kolei kategorią trwałego występowania w społeczeństwie kilku kultur – z akceptacją ze strony grupy większościowej oraz równością grup mniejszościowych.
4Filozofia pod pojęciem pluralizmu widzi stanowisko, w myśl którego rzeczywistość jest złożona z bytów różnorakich, których nie da się sprowadzić do wspólnego mianownika. Pluralizm głosi, że w rzeczywistości lub w poznaniu istnieje wiele różnych, niezależnych od siebie podstawowych elementów. Ten nurt postuluje również, że przy wyjaśnianiu jakichś zjawisk należy dopuścić wielość istniejących metod lub teorii.
Pluralizm – przykłady użycia
- Zasada pluralizmu politycznego wywodzi się z idei wolności jednostki.
- Pluralizm teoretyczny jest przeciwieństwem monizmu teoretycznego.
Pluralizm – odmiana wyrazu
| liczba pojedyncza | |
| M. | pluralizm |
| D. | pluralizmu |
| C. | pluralizmowi |
| B. | pluralizm |
| N. | pluralizmem |
| Ms. | pluralizmie |
| W. | pluralizmie |
Pluralizm – synonimy i wyrazy bliskoznaczne
W pierwszym znaczeniu
- Różnorodność, różnorakość, wielorakość, heterogeniczność, niejednolitość, niejednorodność, zróżnicowanie, urozmaicenie.
W drugim znaczeniu
- Demokracja, równouprawnienie, wolność, swoboda.
Pluralizm – wyrazy pokrewne
- Pluralistyczny, pluralistyczna, pluralistyczne, pluralistycznie, pluralny, pluralna, pluralne, pluralnie.
Pluralizm – połączenia wyrazowe
- Autentyczny, prawdziwy, rzeczywisty, realny, elementarny, demokratyczny, geopolityczny, ideowy, polityczny, społeczny,
- związkowy, ograniczony, wewnętrzny pluralizm,
- pluralizm rynkowy,
- pluralizm i demokracja, pluralizm i równowaga, pluralizm i tolerancja, pluralizm i wolność,
- formy, granice, idea, pojęcie, ochrona, ograniczenia, zasada pluralizmu,
- ograniczać, przywracać, wprowadzać pluralizm,
- zachowanie, zapewnienie pluralizmu,
- prawo do pluralizmu,
- pluralizm idei, informacji, kultur, mediów, myślenia, myśli, interpretacji, interesów, opcji, opinii, poglądów, postaw, przekonań, rozwiązań, instytucji, organizacji, ośrodków, religii, stanowisk, środków masowego przekazu, wartości.
Przykłady użycia wyrazu pluralizm w literaturze
[...] zwolennikiem liberalizmu w sferze światopoglądowej jest jedynie ten, kto uznaje, że pluralizm wartości, inaczej: poglądów na świat, jest wartością bezwzględną, i przyznaje wszelkiego rodzaju mniejszościom uprawnienia do swobodnego wyrażania swojego stanowiska.
Maria Szyszkowska, W poszukiwaniu sensu życia: po co nam filozofia
Od 1989 roku mamy w Polsce do czynienia z pluralizmem politycznym. Mamy zagwarantowane konstytucyjnie prawo tworzenia i działania partii politycznych i wszyscy obywatele mają prawo zrzeszać się w organizacje o charakterze politycznym.
Patrycja Potocka-Szmoń, Dyskryminacja w miejscu pracy ze względu na przekonania polityczne
To, co charakteryzuje współczesną naukę, to wielość propozycji teoretycznych w zakresie ujęcia danego faktu, wielość metod i środków dochodzenia do prawdy, przejawiająca się w pluralizmie metodologicznym i światopoglądowym.
Jerzy Brzeziński, Metodologia badań psychologicznych
