Przecinek przed jeśli – czy powinien się tam znaleźć?
Przecinki są zmorą dla wielu z nas. Zupełnie niepotrzebnie! Interpunkcji można się łatwo nauczyć. Ba! Można się z nią nawet zaprzyjaźnić. Jeśli chcecie zrobić ku temu pierwszy krok i dowiedzieć się, czy należy postawić przecinek przed jeśli, to jesteście w dobrym miejscu.
Przecinek przed jeśli – kiedy postawić?
Przecinek przed jeśli. Jaką funkcję w zdaniu pełni wyraz jeśli?
Zanim odpowiemy na pytanie, kiedy stawiać przecinek przed jeśli, sprecyzujmy, jaką funkcję pełni ten wyraz. W języku polskim jeśli jest spójnikiem, który w zdaniu złożonym wprowadza zdanie podrzędne – zazwyczaj warunkowe – w celu określenia sytuacji i warunku jej spełnienia. Warto w tym miejscu przypomnieć, że polska interpunkcja ma charakter składniowy, a zdania podrzędne z reguły wprowadzane są przez przecinek.
Więcej o zdaniach złożonych przeczytacie tutaj: Zdania złożone, czyli… złożona sprawa!. Czy w takim razie powinniśmy postawić przecinek przed jeśli?
Kiedy stawiamy przecinek przed jeśli?
Zasady językowe jasno mówią, by pamiętać o przecinku przed spójnikiem, który wprowadza zdanie podrzędne. Przykładem zdań podrzędnych wprowadzanych przez wyraz jeśli są zdania, które:
- określają warunki i okoliczności wywołujące pewne zdarzenie, np.
Przyjedzie, jeśli do niego zadzwonisz.
Dostaniesz dobrą ocenę, jeśli się pouczysz.
- uzasadniają pytania retoryczne, które pojawiają się w zdaniu nadrzędnym, np.
Czy warto było tak szaleć, jeśli teraz jestem chora?
Co my zrobimy, jeśli nie znajdziemy tej książki?
- określają przesłankę, która pozwala wywnioskować, dlaczego doszło do zdarzenia ze zdania nadrzędnego, np.
Musiał się źle czuć, jeśli nie przyszedł do szkoły.
Był bardzo zajęty, jeśli odwołał spotkanie.
- określają sytuację, która wydaje się tak nieprawdopodobna, jak sytuacja w zdaniu nadrzędnym, np.
Jeśli ty dostaniesz piątkę, to ja jestem królową Elżbietą.
Jeśli na początku zdania
Jeśli nie zdążyliście jeszcze zauważyć, to spójnik jeśli pojawia się często na początku zdania złożonego. Co wtedy? Koniecznie musimy pamiętać, by oddzielić przecinkiem zdanie składowe. Oto przykłady:
Jeśli nie wiesz, co zrobić, zapytaj o radę Marka.
Jeśli zapomniałaś książki, pożycz ją z biblioteki.
Jeśli…, to…
Zdarza się, również, że zdanie składowe w zdaniu złożonym oddziela się wyrażeniem jeśli..., to... – wówczas przecinek bezwzględnie powinien zostać umieszczony przed to, np.
Jeśli wyjadę w podróż, to już nigdy nie wrócę.
Jeśli będę chciała z kimś porozmawiać, to na pewno do Ciebie zadzwonię.
Jeśli nie…
Często zdarza się, że używamy wyrażenia jeśli nie..., gdy chcemy podkreślić intensywność, wielkość lub częstotliwość zdarzenia, o którym mowa w zdaniu nadrzędnym – wtedy również stawiamy przecinek przed całym wyrażeniem, np.
Przeczytałam już sto stron, jeśli nie więcej.
Zawsze na coś narzekasz, jeśli nie na deszcz, to na słońce.
Kiedy popełnimy błędy, stawiając przecinek przed jeśli?
Wiemy już, że przecinek powinien się znaleźć bezpośrednio przed jeśli. Ale czy zawsze? Odpowiedź brzmi – nie. Spokojnie, nie ma zbyt wielu odstępstw od tej reguły! Należy tylko pamiętać o zasadzie cofania przecinka, która mówi, by nie oddzielać przecinkiem:
- dwóch sąsiadujących spójników,
- spójnika i zaimka względnego,
- spójnika i partykuły,
- spójnika i przysłówka.
Wówczas przecinek należy postawić przed całym wyrażeniem. Poniżej znajdują się przykłady użycia w zdaniach wyrażeń ze spójnikiem jeśli.
Nie jeździłbym samochodem, nawet jeśli miałbym prawo jazdy.
A jeśli nie zapyta mnie o zdanie?
Zastanawiam się, co jeśli nie oddam pracy w terminie.
Zrozum, że jeśli się spóźnię, to wyrzucą mnie z pracy.
Przecinek przed jeśli. Na zakończenie
Jeśli już wiecie, kiedy postawić przecinek przed jeśli, to mamy dla Was dobrą wiadomość! Identyczne zasady interpunkcyjne odnoszą się do spójnika jeżeli, który jest synonimem omawianego w artykule jeśli. I co? Zaprzyjaźnicie się z interpunkcją? Dajcie znać, jeśli tak, a jeżeli nie – poniżej znajdziecie artykuły, które Was do tego przybliżą.
