Sceptyczny – co to znaczy? Definicja, synonimy i etymologia
Sceptyczny to słowo, które warto znać. W naszym artykule wyjaśniamy, skąd się wzięło, co oznacza i w jakich sytuacjach możemy go użyć. Poznacie jego dokładną definicję oraz odmianę. Słowo sceptyczny łączy się też bezpośrednio z kierunkiem filozoficznym. Jakim? Zachęcamy do lektury!
Czasy pełne sceptyków
Żyjemy w czasach niepewnych. Nie wiemy, co przyniesie przyszłość. Pewnie nigdy do końca nie wiedzieliśmy, ale w obecnym momencie, w jakim znajduje się ludzkość, wątpliwości pojawiają się jeszcze łatwiej i szybciej. To powoduje, że dość sceptycznie spoglądamy w przyszłość. Czyli jak?
Co to znaczy sceptyczny?
Słowo sceptyczny ma następujące definicje:
- Taki, który wyraża powątpiewający, niedowierzający stosunek do czegoś; podchodzący do jakiejś sprawy w sposób krytyczny, nieufny, z powątpiewaniem.
- w filoz. Odrzucający możliwość uzyskania wiarygodnej, sprawdzonej i pewnej wiedzy.
Przykłady z życia:
Możesz sceptycznie podchodzić do pewnych spraw i działań, zwłaszcza takich, w których powodzenie powątpiewasz.
Lekarze sceptycznie podchodzili do tej operacji, ponieważ pacjentowi groziła śmierć podczas zabiegu.
Jeśli wyznajesz sceptycyzm, to jesteś sceptykiem.
Wyrazy bliskoznaczne i synonimy słowa sceptyczny
Pomocne w zapamiętaniu tego, co oznacza słowo sceptyczny, będą na pewno synonimy i wyrazy bliskoznaczne:
- Niedowierzający,
- powątpiewający,
- zdystansowany,
- krytyczny,
- mający wątpliwości,
- zdystansowany,
- nieufny,
- uważny.
Etymologia słowa sceptyczny
Słowo sceptyczny pochodzi z greckiego σκεπτικός (skeptikós), co znaczy ‘wątpiący, krytykujący’.
Popularne połączenia słowa sceptyczny
- Sceptyczny stosunek,
- ruch sceptyczny,
- filozofia sceptyczna, postawa sceptyczna,
- ktoś jest sceptyczny (wobec czegoś).
Wyrazy pokrewne
- Sceptycznie,
- sceptyczność,
- sceptycyzm,
- sceptyk, sceptyczka.
Sceptycyzm w filozofii
Sceptycyzm jako kierunek filozoficzny narodził się w Grecji w IV i III w. p.n.e. Był to okres tzw. kryzysu poznawczego, w którym powstały rozmaite szkoły filozoficzne, między którymi toczyły się spory o źródła powszechnie akceptowalnej wiedzy o świecie. Sceptycy, czyli zwolennicy sceptycyzmu, negujący możliwość poznania doskonałego, stali w opozycji do dogmatyków, którzy twierdzili, że prawda istnieje i jest poznawalna. Dogmatyzm to przeciwieństwo sceptycyzmu.
Przykłady użycia słowa sceptyczny w literaturze
Ten drugi motyw myślowy równie w Dziewczynie jest silny i dopiero jego splot z motywem sceptycznym orzeka o wymowie całości. Chyba w ten sposób można ów związek ująć: wprawdzie nasze dążenia do celów są dążeniami do złudzeń i snów, wprawdzie za tajemniczym murem nie ma żadnej Dziewczyny i nie posiadamy gwarancji, by kiedykolwiek ona tam była, ale nie sceptyczna rezygnacja stąd wynika. Wynika nakaz bezwzględny, nakaz bohaterski dążenia. Motyw sceptyczny zostaje przeważony położonym na drugiej szali motywem stoickim.
Kazimierz Wyka, Rzecz wyobraźni, 1959
Gdy oglądając radar, pytam o istotną dla mnie sprawę: radar a obserwacja widnokręgu nocą w czasie dobrej widzialności (po prostu „Nord III” niesie na stałe odblask radarowy, co gwarantuje mu, że statki widzą go podczas mgły, natomiast w nocy jest widoczny jedynie, gdy statek prowadzi obserwacją radarową). Kapitan jest sceptyczny. – Niech pan nie ufa zbytnio w odblask. Zresztą w noce bez mgły przeważnie statki wyłączają radar. A wie pan – rzuca nagle, na pozór bez związku. – Ja też lubię koty. Kot ze swoim zmysłem przestrzeni, orientacją w terenie jest po prostu świetnym nawigatorem. Zresztą, co tu dużo mówić, kot to po prostu żywy radar – śmieje się.
Andrzej Urbańczyk, Dziękuję ci, Pacyfiku, 1985
Przykłady użycia słowa sceptyczny w prasie
W całej jaskrawości objawił się wtedy Lem jako głęboki pesymista w odniesieniu do walorów gatunku ludzkiego: „Jesteśmy wyjątkowo złośliwą i szkodliwą małpą” – powiedział w jednym z komentarzy. Ten narastający, zwłaszcza w ostatnich latach jego życia, nastrój zaprowadził do swoistej mizantropii i wyboru samotności. Także ateizm Lema i jego krytyczny oraz sceptyczny stosunek do religii, choć nie był tajemnicą, zwłaszcza dla czytelników jego niesłusznie mało docenionej książki „Głos Pana”, zakamuflowanej krytyki ludzkich złudzeń religijnych – objawił się z całą otwartością dopiero w ostatnim dziesięcioleciu.
Krzysztof Lubczyński, Obcy, „Trybuna”, 2006
Odmiana słowa sceptyczny
| liczba pojedyncza | |
| M. | sceptyczny sceptyczne sceptyczna |
| D. | sceptycznego sceptycznej |
| C. | sceptycznemu sceptycznej |
| B. | sceptycznego sceptyczny sceptyczne sceptyczną |
| N. | sceptycznym sceptyczną |
| Ms. | sceptycznym sceptycznej |
| W. | sceptyczny sceptyczne sceptyczna |
| liczba mnoga | |
| M. | sceptycznie sceptyczne |
| D. | sceptycznych |
| C. | sceptycznym |
| B. | sceptycznych sceptyczne |
| N. | sceptycznymi |
| Ms. | sceptycznych |
| W. | sceptyczni sceptyczne |
?
