Cię czy ciebie? Który zaimek wybrać? Wyjaśniamy
Cię czy ciebie? Prawidłowo dobrany zaimek w zdaniu to podstawa poprawnej polszczyzny. Niestety w niektórych kontekstach wybieramy jego niewłaściwy wariant. Kiedy zatem użyjemy krótszej, a kiedy dłuższej formy zaimkowej? Przeczytajcie!
Cię czy ciebie – różnice
Zaimki cię i ciebie są równoważne pod względem znaczeniowym, ale nie zawsze mogą być stosowane zamiennie. Dlaczego? Różnica polega na tym, że skrócony zaimek cię to forma nieakcentowana, natomiast dłuższy zaimek ciebie to wariant akcentowany. Co to właściwie oznacza?
Cię czy ciebie – którą formę wybrać?
Krótszej formy zaimka osobowego cię użyjemy w środku zdania. Występuje ona najczęściej po czasowniku. Na przykład:
Witam cię serdecznie.
Widzieliśmy cię wczoraj w sklepie.
Nie słyszę cię, mów głośniej!
Dłuższa forma zaimka osobowego ciebie występuje natomiast w pozycji akcentowanej, czyli tam, gdzie pada akcent logiczny zdania, tj. na początku bądź końcu wypowiedzi, a także w połączeniu z przyimkami. Na przykład:
Ciebie to nic nie obchodzi.
Zaczekam na ciebie.
Dla ciebie wszystko!
UWAGA: Zgodnie z językowym savoir-vivre’em zaimki osobowe cię i ciebie w listach czy e-mailach zapisujemy dużą literą.
Cię czy ciebie? Teraz już wiemy!
Poznaliśmy już reguły stosowania skróconej i dłuższej formy zaimka. Aby je zapamiętać, warto przyjrzeć się miłosnym wyznaniom. Poprawnie powiemy więc:
Kocham cię, ALE: (Tylko) ciebie kocham/ Ja ciebie też (kocham).
Co ciekawe, poeci w swoich wyznaniach nie zawsze trzymali się tych reguł. Bardziej nad gramatyczne zasady przedkładali artystyczny i poetycki wydźwięk zaimków. Wyspiański pisał na przykład: Czekam na cię, bo mi smutno samemu, bo nie mogę dojść do celu mej podróży […], zaś Gałczyński: Pokochałem ciebie i boso, i w koronie, i o świcie, i nocą.
Cię czy ciebie? Przykłady użycia poprawnej formy
Nie widziałam cię już od miesiąca.
I nic. Jestem może bledsza,
trochę śpiąca, trochę bardziej milcząca,
lecz widać można żyć bez powietrza!
Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Miłość
Moja wierna mowo,
może to jednak ja muszę ciebie ratować.
Więc będę dalej stawiać przed tobą miseczki z kolorami
jasnymi i czystymi jeżeli to możliwe,
bo w nieszczęściu potrzebny jakiś ład czy piękno.
Czesław Miłosz, Moja wierna mowo
Zwracam się do was kapłani
Nauczyciele sędziowie artyści
Szewcy lekarze referenci
I do ciebie mój ojcze
Wysłuchajcie mnie.
Tadeusz Różewicz, Lament
