Na pohybel – co to znaczy? Definicja, synonimy, przykłady użycia
Co to znaczy na pohybel? Zdarza Wam się używać tego zwrotu na przykład przy wznoszeniu toastów? Z naszego artykułu dowiecie się, skąd w polszczyźnie wzięła się ta fraza i co dokładnie oznacza.
Kogo można wysłać na pohybel?
„Na pohybel Lachom!” – krzyczeli Kozacy zaporoscy w Ogniem i mieczem Henryka Sienkiewicza. Czego życzyli Polakom? „Na pohybel czarnym i czerwonym, na pohybel wszystkim!” – taki toast wnosili bohaterowie Psów Władysława Pasikowskiego. Czym jest ów pohybel i dlaczego kojarzy się raczej negatywnie?
Na pohybel – co to znaczy? Definicja i pochodzenie wyrażenia
Wyraz pohybel to archaizm.
Zapożyczyliśmy go do polszczyzny z języka ukraińskiego i przez wieki był synonimem szubienicy. Pohybel mógł człowiekowi grozić, można było bać się pohybla, iść na pohybel albo kogoś na niego wysłać. Z czasem słowo ‘szubienica’ zwyciężyło, ale pozostało wyrażenie na pohybel, czyli „na zgubę, na zatracenie, na nieszczęście”. Obecnie zwrotu tego używa się, aby dać upust negatywnym emocjom wobec kogoś albo czegoś.
Jeśli ktoś zrobił coś komuś na pohybel, oznacza to, że chciał sprowadzić na niego zgubę albo przynajmniej cierpienie.
Przykłady z życia
A na pohybel z tym!
Na pohybel wam i waszym dzieciom!
Na pohybel – synonimy i wyrazy bliskoznaczne
Pomocne w zapamiętaniu tego, co znaczy na pohybel, będą na pewno synonimy i wyrazy bliskoznaczne:
- na nieszczęście,
- na utratę,
- na zatracenie,
- na zgubę.
Wyrazy pokrewne
- Pohybelnik (miejsce grząskie, niebezpieczne).
Popularne połączenia wyrażenia na pohybel
- Na pohybel wrogom, wszystkim, innym, zdrajcy,
- na pohybel światu, błędom, systemowi.
Odmiana zwrotu na pohybel
Pamiętajcie, że zwrot na pohybel to fraza przysłówkowa, więc jest nieodmienny.
Przykłady użycia wyrażenia na pohybel w literaturze
– Chmielnicki zdrajca! – dodał młody Mikołaj.
– Na pohybel zdrajcom! – rzekł Bohun
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem
Taką stoi Polska racją
Na pohybel innym nacjom!
Jacek Kaczmarski, Dobre rady Pana Ojca
Geralt uniósł kufel. Znał się z wieloma krasnoludami, wiedział, jak się przepija i jak wznosi toasty.
– Za pomyślność sprawy słusznej!
– A na pohybel skurwysynom! – dopowiedział krasnolud, stukając kuflem o jego kufel
Andrzej Sapkowski, Sezon burz
Przykłady użycia wyrażenia na pohybel w prasie
Wieszanie zdrajców: Na pohybel targowicy!
Agnieszka Niemojewska, „Rzeczpospolita” 2018
Dziobnięto płacheć słoniny. Zaraz był toast na pohybel Niemcom i ich sługusom, z bulbowcami na czele
Piotr Lipiński, Nie należę do nikogo, „Gazeta Wyborcza” 1998
Przykłady użycia wyrażenia na pohybel w internecie
Na pohybel tym, którzy twierdzą, że szkoła jest nudna.
http://www.dobreprogramy.pl
Polacy, nic się nie stało? Na pohybel tym, co wymyślili to hasło
tytuł artykułu na www.tokfm.pl
