fbpx
Internetowa poradnia językowa Polszczyzna.pl. 10+ redaktorów, 20 000+ haseł, 1 000 000+ czytelników każdego miesiąca.
Polszczyzna Logo
sprawdź...

Protagonista – znaczenie, synonimy i przykłady użycia

Kim jest protagonista i jaka jest etymologia tego słowa? Jakie są jego synonimy oraz przykłady użycia? O tym wszystkim w naszym artykule.

protagonista kto to jest kim jest co to znaczy definicja znaczenie słowa hasło hasła wyrazy pokrewne etymologia pochodzenie odmiana krzyżówka synonimy przykłady słownik Polszczyzna.pl

Protagonista. Kto to jest?

Mówi się o protagoniście wielkim i uwielbianym. Protagoniście opowiadania, teatru lub reform. Kogo zatem możemy nazwać protagonistą? Czy ma coś wspólnego z antagonistą? Zerknijmy na definicję słowa.

Protagonista – kto to jest? Definicja, czyli znaczenie słowa

Definicje słowa protagonista są następujące:

1Człowiek przodujący w czymś lub walczący o coś. Przywódca, prowodyr.

2Odtwórca głównej roli w sztuce lub filmie, główny bohater książki, lider zespołu.

3W starożytnym teatrze greckim: pierwszy aktor prowadzący dialog z chórem.

Protagonista – synonimy i wyrazy bliskoznaczne

Pomocne w zapamiętaniu tego, kto to jest protagonista, będą na pewno synonimy i wyrazy bliskoznaczne:

  • bohater, bohater literacki,
  • obrońca,
  • bojownik,
  • prowodyr,
  • krzewiciel,
  • przywódca,
  • postać literacka,
  • apologeta.

Pochodzenie wyrazu protagonista, czyli o etymologii

Słowo protagonista pochodzi z języka greckiego, od rzeczownika prōtagōnistḗs, który z kolei wywodzi się od słów: prṓtos ‘pierwszy’, agōnistḗs ‘współzawodnik’, ‘pierwszy aktor’.

Popularne połączenia słowa protagonista

Słowo protagonista najczęściej określane jest za pomocą przymiotników:

  • główny,
  • uwielbiany,
  • wielki.

Łączy się również z rzeczownikami i mówimy wówczas o protagoniście, np.:

  • opowieści,
  • reformy,
  • rozprawy,
  • rytuału,
  • serii,
  • tekstu.

Wyraz ten w połączeniu z czasownikami tworzy wyrażenia typu:

  • pociąga (np. akcję),
  • personifikuje (np. moce nadludzkie),
  • walczy (np. z przeszkodami).

Wyrazy pokrewne

  • protagonistka,
  • protagonizm,
  • protagonistyczny.

Przykłady użycia słowa protagonista w literaturze

Doświadczenie symboliczne w poezji naszej tylko dlatego tak łatwo (i pozornie) dało się przezwyciężyć, ponieważ pobite zostały jedynie tylne straże i maruderzy owej formacji, nie jej siły główne. Wielki protagonista Staffa – Bolesław Leśmian, bynajmniej nie był pobity schodząc z areny w roku 1937. Przeciwnie, jego gwiazda wschodziła coraz mocniej. On był znacznie częściej „pierwszym czytaniem” nadchodzącej generacji. A doświadczenie Leśmiana stało w całkowitej opozycji do wkładu harmonii zaproponowanego przez Staffa.

Kazimierz Wyka, Rzecz wyobraźni

– Wyślę ci szkic tej sceny za trzy dni. Ty palisz? – Eryk zaciągnął się i na moment jego twarz na ekranie przesłonił kłąb dymu. – Jestem u siebie po godzinach. Wiesz, co wkurza mnie w tej rozmowie? Zapominasz, że protagonista to ten, który walczy z przeszkodami. Widzisz wciąż jego, a nie przeszkody.

Czesław Bielecki, Scenarzysta

Walczę z podziałem filmów na fabularne i dokumentalne. Zasada jest przecież ta sama: początek, środek i koniec, protagonista i antagonista, plot, czyli intryga, oczekiwanie widza i spełnienie tego oczekiwania na ekranie. Nie ma znaczenia, czy dialog rodzi się przed kamerą, czy ktoś go wcześniej napisał. Dla mnie jednak cierpienie „wymyślania” życia jest tak wielkie, że wolę scenariusz, który rodzi się w mojej głowie, ale nigdy nie powstaje; wolę zamieniać sprawdzalną rzeczywistość w filmową fikcję niż denerwować się, czy fikcja zapisana na papierze urzeczywistni się na ekranie – film fabularny zbyt często kończy się fiaskiem.

Marian Marzyński, Sennik polsko-żydowski

Protagonista – odmiana słowa

liczba pojedyncza
M. protagonista
D. protagonisty
C. protagoniście
B. protagonistę
N. protagonistą
Ms. protagoniście
W. protagonisto
liczba pojedyncza
M. protagoniści
D. protagonistów
C. protagonistom
B. protagonistów
N. protagonistami
Ms. protagonistach
W. protagoniści

?

Napisane przez

Absolwentka filologii polskiej w specjalności edytorstwo oraz krytyka literacka i artystyczna. Jej zainteresowania polonistyczne koncentrują się głównie wokół językoznawstwa ze szczególnym uwzględnieniem stylistyki stosowanej i lingwistyki diachronicznej. Chętnie angażuje się w projekty wydawnicze. Prywatnie – amatorka górskich wędrówek i żeglarstwa.

X