Tu pisze czy jest napisane? Która forma jest poprawna?
Czasem zdarza się, że korzystając z chwili wolnego, siedzimy w fotelu, czytamy gazetę, pijemy kawę, której zapach unosi się po całym pokoju, rozkoszujemy się tym błogim momentem. I wtem nasz spokój zostaje zaburzony. Czytamy bowiem o czymś, o czym chcemy niezwłocznie powiedzieć drugiej osobie. Zaczynamy entuzjastycznie od: „Słuchaj, o czym właśnie czytam!”, lecz już chwilę potem nasza pasja w głosie gdzieś umyka, bo aby kontynuować, stajemy przed poważnym dylematem – tu pisze czy jest napisane? Czas raz na zawsze rozwiać wszelkie wątpliwości!
A zatem: pisze czy jest napisane? I dlaczego?
Ileż to dyskusji na ten temat już przeprowadzono! Zagadnienie to, zdaje się, towarzyszy nam od wieków. Jedni mają swoją teorię, a drudzy znajdują kontrargumenty. Problem wydaje się rozmiarów co najmniej powierzchni Kanady, a sprawa okazuje się bardzo prosta.
Poprawna odpowiedź to… jest napisane, ewentualnie tu napisano, np.
Na tablicy jest napisane, że egzamin został przeniesiony;
Uważaj! Na ławce jest napisane: „Świeżo malowane”!;
Tu napisano, że to płyn do płukania;
Przed użyciem zapoznaj się z tym, co napisano w ulotce.
Sformułowanie tu pisze użyte w tego typu zdaniach to, jak możemy przeczytać na stronie Rady Języka Polskiego, rażący błąd składniowy. Używając formy tu pisze, musimy wskazać kogoś, kto wykonuje tę czynność. Tak więc użycie podmiotu jest zawsze konieczne, np.
Tomek tutaj pisze, że zadzwoni jutro;
Ona tu pisze, że jednak nie da rady przyjechać.
Jeśli usłyszycie od kogoś zdanie, w którym zostanie użyte sformułowanie tu pisze, zapytajcie: „Ale kto pisze?”.
A jak sytuacja przedstawia się w mowie potocznej?
Musimy sobie jasno powiedzieć, że forma tu pisze nie jest poprawna we wzorcowej odmianie języka, jednak niektórzy (choć to znacząca mniejszość i to nieobecna w kręgach osób z dbałością podchodzących do polszczyzny) uznają ją w mowie potocznej, w której nie ma tak ścisłych rygorów. Przestrzegamy jednak przed tym, ponieważ używanie tego sformułowania w języku potocznym może prowadzić do błędów w piśmie.
Dlatego radzimy Wam, aby dla dobra swojego, a także dla dobra ogółu i naszej polszczyzny, w tej kwestii być nieco bardziej wyczulonym na poprawność językową. Ośmielamy się wysnuć teorię (niepodpartą co prawda badaniami amerykańskich naukowców, ale może jest to jakiś pomysł na przyszłość…?) i dostrzegamy pewną zależność, że im staranniej mówimy, tym poprawniej piszemy.
Pisze czy jest napisane? Wciąż macie wątpliwości? Zapytajcie wujka Google’a
Jeśli wciąż jeszcze nie czujecie się przekonani (chociaż musicie nam po prostu uwierzyć na słowo), spróbujcie wyszukać zdania z błędnym sformułowaniem tu pisze w internecie. Możecie napotkać takie same problemy, jakie miał Mirosław Bańko:
Wątpliwości dotyczące zdań typu „Tu pisze, że...” są równie uzasadnione, co wątpliwości dotyczące formy
poszłem. Kazałem wyszukiwarce Google szukać zdania: „Poszłem zobaczyć, co tam pisze” – i nie znalazła nic. A mówi się, że w internecie można znaleźć wszystko.
