Z nienacka czy znienacka? Która pisownia jest poprawna? Wyjaśniamy!
Z nienacka czy znienacka? Dziś mowa o wyrażeniu, które może być wykorzystywane jako synonim dla wyrazów nagle czy raptem. Co ciekawe, w przeszłości słowo to oznaczało coś zupełnie odwrotnego. Na przestrzeni lat zmieniała się też jego pisownia. Musimy więc bardzo uważać, by nie popełnić błędu. Z nienacka czy znienacka? Co podpowiada słownik?
Z nienacka czy znienacka? Poprawna forma
Z nienancka czy znienacka? Razem czy osobno? Poprawna pisownia
Z nienacka czy znienacka? Jedyną poprawną formą jest zapis znienacka. Warto zapamiętać! W dalszej części tekstu znajdziecie wyjaśnienie, dlaczego to słowo piszemy łącznie.
Z nienacka czy znienacka? Skąd tyle kłopotów?
Znienacka zapisujemy łącznie, ponieważ jest to zrost, który w dawnej polszczyźnie występował jako wyrażenie przyimkowe. Jego pisownia zmieniała się wielokrotnie. Znienacka pisano łącznie, rozłącznie, przez dz lub przez c.
Poprawna pisownia wyrazu znienacka sprawia problemy. Z czego to wynika? Przysłówek znienacka wciąż jest przez nas błędnie kojarzony z wyrażeniem przyimkowym.
Wyrażenia przyimkowe są połączeniami przyimka z rzeczownikiem, liczebnikiem, przysłówkiem, przymiotnikiem lub zaimkiem i według zasady piszemy je, w przeciwieństwie do zrostów, rozłącznie.
Intrygująca etymologia
Wyraz znienacka jest przysłówkiem, więc wydaje się, że powinien pochodzić od rzeczownika. W żadnym zachowanym tekście nie doszukamy się jednak kogoś lub czegoś takiego jak „nienacek”.
Niektóre źródła podają, że słowo znienacka może pochodzić od zaprzeczenia wyrazu nadzieja, które miało oznaczać coś nieoczekiwanego.
Gdy wykonujemy jakąś czynność znienacka, robimy to nagle i niespodziewanie. Co ciekawe, wyraz ten kompletnie zmienił swoje znaczenie. W wydanym w XIX wieku Słowniku języka polskiego Samuela Lindego możemy przeczytać, że przysłówkowi znienacka przypisane zostały zapożyczone z języka niemieckiego znaczenia ‘pomału’, ‘niepostrzegle’, ‘nieznacznie’.
Znienacka czy z nienacka? Już wszystko jasne! Przykłady użycia
Z nienacka czy znienacka? Przykłady użycia z literatury
Nagle, niespodziewanie, znienacka poczuła chęć, by usiąść przy nim, zasypać go pytaniami, wysłuchać (…).
Andrzej Sapkowski, Chrzest ognia
Kiedy ich tak dopadniemy, znienacka, raz wzięci w formę, już później się z niej nie wydostaną. Wciągnę ich w ślub, a ślub będzie taki, że nie będą mieli innego wyjścia, jak tylko wziąć w nim udział na moich warunkach.
Sławomir Mrożek, Tango
Wtedy coś mi zaświtało w związku z tajemnicą jego obecności i spytałem go znienacka: – To znaczy, że ty pochodzisz z innej planety?
Antoine de Saint-Exupéry, Mały Książę
