Związki frazeologiczne o pogodzie i zjawiskach pogodowych

Zastanawialiście się kiedyś, jak wiele w naszym języku istnieje frazeologizmów, przysłów i powiedzeń związanych z pogodą? Niegdyś obserwacja słońca na niebie, zmieniających się zjawisk atmosferycznych czy pór roku służyła odmierzaniu czasu i wyznaczała rytm życia. Stąd wiele odniesień do zjawisk pogodowych znajdziemy w idiomach i związkach frazeologicznych, których używamy po dziś dzień. Zebraliśmy ich nader wyczerpującą listę. Oto ona – związki frazeologiczne o pogodzie i zjawiskach pogodowych.

związki frazeologiczne o pogodzie pogoda zjawiska pogodowe niebo deszcz grad śnieg słońce wiatr burza lód frazeologizmy powiedzenia przysłowia Polszczyzna.pl

Czy śnieg, czy grad – ze związkami frazeologicznymi za pan brat!

W dzisiejszej językowej prognozie pogody przewidujemy aż 68 wyrażeń, jakimi są związki frazeologiczne! Słońce, wiatr, burza, grad – czyli frazeologizmy na każdą pogodę i niepogodę.

SŁOŃCE – frazeologiczny zegar słoneczny

Pod słońcem – mówimy tak, gdy chcemy zaznaczyć, że coś osiąga maksymalną wartość lub maksymalny stopień, np. najlepszy pod słońcem (czyli najlepszy w swoim rodzaju),
porywać się z motyką na słońce – to podjąć się niemożliwych do wykonania zadań bądź przecenić swoje możliwości,
chwalić dzień przed zachodem słońca – oznacza zbyt prędko zacząć się z czegoś cieszyć lub za szybko wydać pochlebną ocenę.

NIEBO – niebiańskie związki frazeologiczne

Być wniebowziętym – być przeszczęśliwym, znajdować się w stanie euforii,
niebo w gębie – o czymś pysznym, co bardzo dobrze smakuje,
manna z nieba – powiemy tak o czymś, co otrzymaliśmy nieoczekiwanie, co przytrafiło nam się niespodziewanie i to bez żadnego starania czy wysiłku;
być w siódmym niebie/ czuć się / żyć jak w niebie – czyli być bardzo szczęśliwym,
przychylić/ uchylić komuś nieba – oznacza uszczęśliwić kogoś,
obiecywać komuś gwiazdkę z nieba – to obiecywać coś niemożliwego,
wznosić oczy do nieba – znaczy patrzeć błagalnie, upraszając się o coś, lub patrzeć ufnie, okazując wdzięczność,

PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ: Frazeologizmy – sprawdź, czy je znasz i czy wiesz, skąd się wzięły!

jak grom z jasnego nieba – o czymś nieoczekiwanym, co wydarzyło się nagle i niespodziewanie,
spaść z nieba – czyli zupełnie nieoczekiwanie się gdzieś pojawić, przytrafić lub wydarzyć,
niebo a ziemia – powiemy tak w kontekście dużej różnicy między czymś a czymś, gdy coś jest do siebie niepodobne, kontrastuje ze sobą,
poruszyć niebo i ziemię – czyli zrobić wszystko,
wołać o pomstę do nieba – powiemy tak o czymś zasługującym na potępienie, o czymś, co wywołuje oburzenie bądź zgorszenie,
wielkie nieba – to wykrzyknienie wyrażające zdziwienie,
o (całe) niebo lepiej – czyli znacznie lepiej, korzystniej.

POWIETRZE – związki frazeologiczne na świeżym powietrzu

Coś wisi w powietrzu – mówimy tak, gdy spodziewamy się, że niebawem coś się wydarzy,
coś nie bierze się / nie wzięło się z powietrza – powiemy tak, gdy chcemy zaznaczyć, że wszystko ma swoją przyczynę i nie wzięło się znikąd,
rozpłynąć się w powietrzu – to inaczej nagle zniknąć,
traktować kogoś jak powietrze – to ignorować kogoś, udawać, że ktoś nie istnieje,
powietrze zeszło / uszło z kogoś – o kimś, kto się uspokoił bądź stracił chęci do działania.

WIATR – frazeologiczna róża wiatrów

Róża wiatrów – to określenie na graficzne przedstawienie kierunków świata na mapie,
wiatrem podszyty – o czymś bardzo lekkim, przepuszczającym zimno; najczęściej o ubraniu,
być chwiejnym / zmieniać się jak chorągiewka na wietrze – o kimś niestabilnym, niestałym, często zmieniającym zdanie bądź zachowanie,
biednemu zawsze wiatr w oczy – mówimy tak w sytuacji, gdy biedna osoba doświadcza kolejnego zawodu, spotyka ją kolejne nieszczęście, pechowa sytuacja lub jakaś przeciwność losu,
wystawić kogoś do wiatru – oznacza oszukać, zawieść, nabrać kogoś,

PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ: Frazeologizmy kulturowe: sprawdź, czy je znasz!

rzucać słowa na wiatr – to mówić coś bez znaczenia, używać próżnych słów,
szukać wiatru w polu – o czymś trudnym do znalezienia, czego nie sposób zlokalizować i czego poszukiwania są daremne,
przepędzić / wygnać na cztery wiatry – oznacza bezpowrotnie pozbyć się czegoś lub gwałtownie położyć czemuś kres,
chwytać / łapać wiatr w żagle – to wykorzystać nadarzającą się okazję, korzystać z pomyślności losu.

CHMURA – frazeologizmy pod chmurką

Drapacz chmur – to inaczej wieżowiec,
chodzić / spacerować z głową w chmurą – czyli myśleć nieracjonalnie,
bujać w obłokach – oznacza marzyć,
ponury jak chmura gradowa – o kimś w złym humorze,
nadciągają / gromadzą się / zawisły czarne chmury – powiemy tak w sytuacji zbliżającego się zagrożenia lub niebezpieczeństwa,
ołowiana chmura – o ciemnej chmurze zapowiadającej burzę bądź ulewę,
oberwanie chmury – występuje, gdy mamy do czynienia z nagłą ulewą,
z dużej chmury mały deszcz – powiemy tak w przypadku słabych i małych efektów bądź skutków czegoś.

DESZCZ – frazeologizmy pod parasolem

Deszcz nagród – to wyrażenie oznaczające bardzo dużą liczbę nagród,
rzęsisty deszcz – to określenie na obfite opady deszczu,
leje jak z cebra – powiemy tak o ulewie, obfitym deszczu,
wpaść / trafić z deszczu pod rynnę – używamy w przypadku, gdy ktoś znajdzie się w gorszym położeniu niż poprzednie, jego sytuacja zmieni się na gorszą,
jak grzyby po deszczu – czyli pojawiać się bardzo szybko i w dużej ilości,
jak kania deszczu – oznacza potrzebować lub chcieć czegoś bardzo mocno.

BURZA – frazeologiczna burza mózgów

Burza mózgów – to metoda rozwiązywania problemów poprzez zgłaszanie jak największej liczby pomysłów,
burza oklasków – o głośnych i długich owacjach,
burza w szklance wody – powiemy tak o awanturze bądź kłótni z błahego powodu,
rozpętać burzę – to inaczej wywołać zamieszanie, doprowadzić do kłótni, awantury,

PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ: Powiedzonka i wtręty językowe

polityczna burza – o zamieszaniu w polityce, kłopotliwej sytuacji w państwie,
cisza przed burzą – oznacza pozorny spokój przed czymś, co wkrótce ma się wydarzyć,
idzie jak burza – gdy ktoś postępuje bardzo szybko lub coś następuje gwałtownie,
wpaść / wypaść jak burza – to pojawić się gdzieś niespodziewanie lub nagle skądś zniknąć.

BŁYSKAWICA – frazeologizmy błyskawiczne

Lotem błyskawicy – czyli bardzo szybko,
szybki jak błyskawica – to bardzo szybki.

PIORUN – piorunujące związki frazeologiczne

Mieć piorunujące spojrzenie / piorunujący wzrok – czyli takie, które/ taki, który wyraża gniew,
ciskać / rzucać piorunami – w kontekście krytykowania, np. bycia złym z powodu czyjegoś zachowania,
do stu piorunów/ do stu tysięcy piorunów / do pioruna – to przekleństwa, które wykrzykujemy, gdy jesteśmy bardzo źli.

PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ: Frazeologizmy i przysłowia o zwierzętach – czego dotyczą i kiedy powinniśmy ich używać?

GRAD – grad związków frazeologicznych

Zasypany gradem czegoś – czyli obłożony czymś w dużej ilości.

ŚNIEG – związki frazeologiczne w sam raz na zimę

Biały jak śnieg – o czymś nieskazitelnie białym,
obchodzić kogoś tyle co zeszłoroczny śnieg – powiemy tak o czymś, co nie ma dla kogoś znaczenia.

LÓD – związki frazeologiczne z epoki lodowcowej

Zimny jak lód – czyli nieczuły, niewrażliwy,
mieć serce z lodu – oznacza bycie niezdolnym do uczuć,
zostawić kogoś na lodzie – wystawić kogoś, zostawić z niczym,
przełamywać (pierwsze) lody / lody topnieją – to pokonać nieufność czy skrępowanie, np. przy pierwszym poznaniu lub – innymi słowy – atmosfera nieufności znika,

stąpać po kruchym /cienkim lodzie – to inaczej podejmować ryzyko,
mieć pieniędzy / forsy jak lodu – mieć bardzo dużo pieniędzy,
wierzchołek / czubek góry lodowej – to ujawniony bądź widoczny zaledwie fragment jakiegoś zjawiska; wyrażenie używane w negatywnym znaczeniu, najczęściej w kontekście początków jakiegoś problemu.