Uczniów czy uczni – która forma jest poprawna?
Uczni czy uczniów to zagadnienie dotyczące poprawnej odmiany rzeczownika uczeń w liczbie mnogiej. W niniejszym artykule rozwiewamy wątpliwości co do prawidłowej deklinacji tego wyrazu. Drodzy uczniowie i czytelnicy Polszczyzny, gotowi na kolejną dawkę wiedzy? Zapraszamy do lektury!
Uczni czy uczniów – co wybrać?
Uczni czy uczniów – która forma jest poprawna? Odmiana rzeczowników osobowych przez przypadki nie zawsze jest taka oczywista. Większość słowników uznaje formę uczniów za wyłączną, podczas gdy niektóre dopuszczają także formę uczni.
Według profesora Miodka forma uczni – choć równorzędnie poprawna (podobnie jak: draniów – drani, leniów – leni, nicponiów – nicponi, gamoniów – gamoni) – jest bardzo rzadka i dość archaiczna. Zalecamy więc stosowanie formy uczniów zarówno w dopełniaczu, jak i bierniku liczby mnogiej.
Uczni czy uczniów? Przykłady zdań
Uczni czy uczniów? Polecamy formę uczniów, która zawiera się w poniższych zdaniach:
- Pan Kleks nagradzał swoich uczniów piegami.
- Z okazji Dnia Nauczyciela grono pedagogiczne otrzymało kwiaty od uczniów.
- Sześciu uczniów z naszej szkoły zakwalifikowało się do finału konkursu krasomówczego.
- Podczas akademii z okazji rozpoczynającego się roku szkolnego pani dyrektor powitała serdecznie nowych uczniów.
Uczni czy uczniów? O odmianie przez przypadki
| liczba pojedyncza | |
| M. | uczeń |
| D. | ucznia |
| C. | uczniowi |
| B. | ucznia |
| N. | uczniem |
| Ms. | uczniu |
| W. | uczniu |
| liczba mnoga | |
| M. | uczniowie |
| D. | uczniów/uczni |
| C. | uczniom |
| B. | uczniów/uczni |
| N. | uczniami |
| Ms. | uczniach |
| W. | uczniowie |
Uczni czy uczniów? Przykłady z literatury
Pan Kleks przyjmuje do swojej Akademii tylko tych chłopców, których imiona zaczynają się na literę A, bo – jak powiada – nie ma zamiaru zaśmiecać sobie głowy wszystkimi literami alfabetu. Dlatego też w Akademii jest czterech Adamów, pięciu Aleksandrów, trzech Andrzejów, trzech Alfredów, sześciu Antonich, jeden Artur, jeden Albert i jeden Anastazy, czyli ogółem dwudziestu czterech uczniów.
Jan Brzechwa, Akademia Pana Kleksa
Jeden Skowroński występuje zawsze w roli półboga. […] Uczniów swych kocha, wypożycza im książki ze swej biblioteki, ćwiczenia ich nadzwyczaj starannie poprawia, na marginesach wypisuje upomnienia nie tylko stylistyczne, lecz moralne i obywatelskie. Ale bardziej niż uczniów kocha przedmiot, który wykłada. Żyje też raczej przeszłością niż dniem obecnym.
Witold Gomulicki, Wspomnienia niebieskiego mundurka
Za pobytu Borowicza klasa szósta liczyła trzydziestu trzech uczniów. Współtowarzyszów, którzy z nim razem rozpoczęli kurs nauki od klasy wstępnej, dobrnęło do tego punktu zaledwie kilkunastu. Reszta składała się z drugoroczniaków i przybyszów. […] Ogół tej młodzieży rozpadał się na dwie nierówne części, wyobrażające jak gdyby dwie warstwy społeczne, a przynajmniej dwa obozy.
Stefan Żeromski, Syzyfowe prace
Uczni czy uczniów? Przykłady z prasy
Część uczniów zdaje międzynarodową maturę (na świecie przeprowadza ją 700 szkół średnich), co zobowiązuje nie tylko do bardziej intensywnej nauki, ale także do rozwijania zainteresowań pozaszkolnych niezależnie od tego, czy będzie to gra w tenisa czy śpiew w chórze.
Agnieszka Filas, Akademia umiejętności, „Wprost” nr 21/11, 1999
W ciągu ośmiu lat liczba uczniów startujących w szkolnych etapach olimpiad przedmiotowych zwiększyła się o ok. 40 tys. – podchodzi do nich obecnie ok. 220 tys. osób.
Agnieszka Niezgoda, Laury ze szklarni, „Polityka” nr 2349, 11.05.2002
