Raport 15 najpopularniejszych słów młodzieżowych w internecie w 2023 roku
Wstęp
W dynamicznym świecie młodzieżowej komunikacji wirtualnej każdy rok przynosi nowe trendy i wyrażenia, które błyskawicznie zdobywają popularność. Język młodzieży jest barometrem zmian kulturowych, technologicznych i społecznych, dlatego też nasze coroczne raporty stanowią fascynujące świadectwo języka pokoleń Z i Alfa. Rok 2023 nie jest wyjątkiem, ponieważ przyniósł ze sobą świeży zbiór słów i fraz, które zdominowały młodzieżowe dialogi w sieci.
Zadajmy też sobie pytanie, czy faktycznie najpopularniejszym słowem używanym przez nastolatków w 2023 roku był rel.
Metodologia
Zgromadzony materiał, który liczył w sumie 55 wyrazów oraz 2 609 458 wzmianek, został zaczerpnięty między innymi z propozycji nadesłanych w plebiscycie na Młodzieżowe Słowo Roku organizowanym od 2016 roku przez PWN, wyrażeń zaproponowanych przez czytelników serwisu Polszczyzna.pl oraz stronę Poprawna Polszczyzna na Facebooku i Instagramie, a także z analizy własnej. Za pomocą narzędzia SentiOne zbadano ich rzeczywistą frekwencję w przestrzeni internetowej – na stronach i w portalach faktycznie odwiedzanych przez nastolatków.
Jak czytać raport?
W tegorocznym raporcie przyjęto nowe podejście analityczne – wprowadzono podział zgromadzonych słów młodzieżowych na dwie główne kategorie, co pozwoliło na głębszą interpretację dynamiki języka internetowego.
Pierwsza kategoria, prezentowana na pierwszym wykresie, skupia się na słowach wschodzących, które były praktycznie nieobecne w roku 2022 lub ich udział był marginalny. W roku 2023 te neologizmy zaczęły zyskiwać na popularności, stały się nowymi elementami w przestrzeni internetowej i wyróżniały się jako świeże leksemy w młodzieżowym słownictwie. W tej grupie uwzględniono 10 takich terminów, które miały największą frekwencję.
Drugi wykres zawiera słowa, które są zarówno nowe, jak i takie, które w internetowej komunikacji młodzieży funkcjonują już od kilku lat, jednak mimo swojej dłuższej obecności nie straciły na aktualności i nadal rosną w siłę, przyciągając uwagę użytkowników. W tej kategorii ujęto 15 słów o największej frekwencji.
Taka klasyfikacja umożliwia precyzyjne rozróżnienie słów, które dopiero co wkraczają do językowej świadomości młodych ludzi, i tych, które już zdążyły się zadomowić, ale wciąż są w centrum zainteresowania. Analiza podkreśla również, jak szybko może zmieniać się leksykon młodzieżowy, a jednocześnie pokazuje, które terminy mają potencjał, aby utrzymać się w językowym obiegu przez dłuższy czas.
W ramach pogłębionej analizy tegorocznego raportu młodzieżowego przeprowadzono szczegółowe badanie takich wyrazów jak fr / FR oraz sigma, które ze względu na swoje rozmaite znaczenia były przedmiotem dodatkowej oceny. Wyraz fr / FR może funkcjonować nie tylko w roli elementu młodzieżowego slangu, ale także jako skrót od słowa francuski, podczas gdy sigma występuje nie tylko w slangu, ale również w kontekstach specjalistycznych, takich jak chemia, matematyka, i w nazewnictwie firm, na przykład produkujących aparaty fotograficzne czy sprzęt sportowy. Dlatego też aby precyzyjnie określić kontekst użycia i uniknąć błędnych interpretacji, oba te wyrazy poddano ręcznej ocenie na podstawie próbki 1000 wzmianek każdy. Po analizie uwzględniono te dane w wynikach.
Taka metoda jest niezbędna, gdyż narzędzia takie jak SentiOne nie mają zdolności rozróżniania kontekstów, w których słowa są używane. Dzięki ręcznej analizie można więc lepiej zrozumieć, jak użytkownicy stosują dany wyraz i w jakich sytuacjach, co pozwala na dokładniejsze i bardziej wiarygodne wnioski dotyczące użycia młodzieżowego słownictwa w przestrzeni internetowej.
Raport ma charakter poglądowy, a nie naukowy, dane mogą być ograniczone lub niepełne i zależą od funkcjonowania narzędzia do monitoringu, a także od ograniczeń dostępności do analizy treści w danym źródle.
Źródła młodzieżowych słów
Gdzie w polskim internecie odnaleźć możemy najwięcej słów młodzieżowych? Ich źródła stanowią przede wszystkim X, czyli dawniej Twitter (aż 41,74% zgromadzonego materiału), YouTube (33,83%), TikTok (23,96%) oraz Instagram (1,29%). W dalszym ciągu X (Twitter) jest na prowadzeniu, natomiast w tym roku po raz pierwszy YouTube zajął miejsce tuż za nim, tym samym wyprzedzając serwis TikTok. W raporcie przeanalizowaliśmy tylko te kanały, z których rzeczywiście korzysta młodzież, co potwierdzają dane1,2 o najpopularniejszych portalach społecznościowych. Na przykład w grupie wiekowej 16–24 lata najwięcej kobiet korzysta z Instagrama (23,1%), a Whatsapp (12,3%) i TikTok (12,0%) cieszą się dużą popularnością wśród mężczyzn. Facebook, choć znajduje się na czwartym miejscu ze znacznie niższym procentem (tylko 6,9%), wciąż jest istotnym medium. Te informacje pozwalają nam precyzyjnie określić, które media społecznościowe są najczęściej odwiedzane przez młodzież, co jest kluczowe dla zrozumienia ich słownictwa i komunikacji.
1 Źródło: https://inmedium.pl/najpopularniejsze-portale-spolecznosciowe/
2 Źródło: https://datareportal.com/reports/digital-2023-global-overview-report
15 najpopularniejszych słów młodzieżowych
W 2023 roku język młodzieży, podobnie jak w latach poprzednich, kipiał kreatywnością i żywiołowością. Oto 15 słów, które szczególnie wyróżniły się na tle innych i zyskały miano najpopularniejszych w młodzieżowym slangu.
- Jak wynika z naszego niezależnego badania, młodzieżowym słowem roku 2023, podobnie jak w poprzednim, było pov (ponad 11% zgromadzonego materiału). Jest to akronim od angielskiego wyrażenia point of view, czyli ‘punkt widzenia’. Oznacza historię przedstawianą z perspektywy jej uczestnika. Hasło pov bardzo często pojawia się pod filmikami zamieszczanymi na Instagramie i TikToku, które kręcone są z punktu widzenia bohatera nagrania.
- Na drugim miejscu, z awansem z 5. pozycji w porównaniu z rokiem 2022, znalazło się kolejne zapożyczenie z języka angielskiego, czyli rel (ponad 10%) – wyraz powstały w wyniku ucięcia tematu słowotwórczego w angielskim słowie relatable. Oznacza ‘mam to samo’, ‘czuję to samo’. Rel określa sytuację bądź przeżycie, z którymi rozmówcy mogą się utożsamić.
- Trzecim słowem pod względem popularności wśród młodzieży było slay (ponad 4%) o nieco zmienionym pierwotnym znaczeniu (w języku angielskim slay oznacza dosłownie ‘zabić, zniszczyć’). W języku młodzieży ten neologizm znaczeniowy to potoczne określenie czegoś bardzo dobrego, imponującego, zachwycającego albo kogoś, kto wzbudza podziw i imponuje; czasem też odnosi się do atrakcyjnego wyglądu. Jest to wyraz pozytywnych emocji – może być także okrzykiem zadowolenia.
- Coraz większą popularnością cieszy się również inba (3,92%), czyli impreza albo określenie wydarzenia, które wywołuje negatywne emocje, na przykład kłótni lub awantury będącej najczęściej burzą w szklance wody (synonim młodzieżowych słów: masakra, przypał, drama). Najprawdopodobniej inba wywodzi się od angielskiego rzeczownika imbalance oznaczającego ‘brak równowagi’.
- Kolejne miejsce zajął wyraz i jednocześnie emotikon UwU (3,67%), który oznacza coś ślicznego, uroczego, słodkiego. Jest używany, gdy czujemy się szczególnie szczęśliwi. Kojarzy się z wizerunkami postaci z mangi i anime.
- Pierwszym nowym wyrazem w tym zestawieniu jest bambik (3,42%), który jest pejoratywnym, a czasem żartobliwym określeniem kogoś słabego, początkującego. Bambik pochodzi z piosenki Ale z ciebie bambik, która nawiązuje do popularnej gry komputerowej Fortnite.
- Tuż za bambikiem znalazło się kolejne nowe słowo, które również zyskało na popularności w poprzednim roku, a jest nim sigma (3,29%), czyli określenie mężczyzny niezależnego, pewnego siebie, odnoszącego sukcesy itd. Może także opisywać osobę (bez względu na płeć), która cieszy się z jakiegoś osiągnięcia.
- Spory spadek (z pozycji 4. na 8.) w porównaniu z poprzednim rokiem zaliczyła essa (3,23% zgromadzonego materiału). Jest to okrzyk zadowolenia. Może też oznaczać coś, co było łatwe do zrobienia.
- Na kolejnej pozycji (spadek z 2. miejsca, na którym uplasował się w roku 2022) znalazł się przymiotnik randomowy (3,15%), czyli ‘losowy, przypadkowy’ (ang. random). Jest to hybryda językowa, gdyż do angielskiego przymiotnika dodano polski przyrostek -owy, aby ów przymiotnik zaadaptować do zasad polskiej fleksji. Dość interesującym zabiegiem było nadanie przymiotnikowi angielskiemu cech przymiotnika polskiego.
- Pierwszą dziesiątkę (3,14%) zamyka akronim NPC (ang. non-player character, non-playable character), który oznacza niewyróżniającą się osobę, zachowującą się tak samo jak inni, ale też kogoś, kto zachowuje się mechanicznie, jak postać z gry. Określenia pochodzi z fabularnych gier wideo, w których oznacza postać sterowaną przez komputer, a nie innego gracza.
- Na kolejnym miejscu znalazł się akronim bff (ponad 3%) pochodzący od angielskiego sformułowania best friends forever (najlepsi przyjaciele na zawsze).
- Następną pozycję zajął wyraz imagine (2,79%), który oznacza ‘wyobrażać sobie coś, chcieć’.
- A kim jest boomer (2,74%)? To reprezentant pokolenia z wyżu demograficznego, z którego poglądem na życie i świat młodzi ludzie nie potrafią się utożsamić. Boomer w ich oczach jest niedzisiejszy i sentymentalny.
- Przedostatnie miejsce (2,67%) zajęły dymy, czyli neosemantyzm określający awanturę, zamieszanie.
- Listę 15 najpopularniejszych słów młodzieżowych 2023 roku zamyka cringe (również pisane jako krindż), czyli termin używany do określenia żenującej sytuacji. W 2021 roku ten anglicyzm cieszył się większą popularnością – zajął 3. miejsce w rankingu. Mimo spadku w roku 2022 (ok. 2,5%, identycznie jak w 2023) wyraz ten wciąż utrzymuje się w czołówce, nie opuszczając pierwszej piętnastki najczęściej używanych słów młodzieżowych.
Młodzieżowe słowa roku a medium
- Również w tegorocznym badaniu postanowiliśmy uporządkować zgromadzone słownictwo zgodnie ze źródłem jego pochodzenia. Okazało się, że w serwisie X (Twitter) najpopularniejszymi młodzieżowymi słowami były rel, slay, imagine. Z kolei na YouTubie hitami okazały się pov (podobnie jak w 2022), inba, NPC. Na TikToku zaś królowały pov, rel, slay, natomiast na Instagramie było nieco inaczej – w tym medium społecznościowym prym wiodły jesieniara, pazy oraz urbex.
Wnioski
- Jak wynika z naszego badania, najpopularniejszym młodzieżowym słowem roku 2023 okazał się akronim pov, podobnie jak miało to miejsce w 2022. Związany jest on z życiowymi scenariuszami, które młodzi ludzie cenią w twórczości swoich ulubionych internetowych idoli. Odbija to ducha obecnych czasów, w których krótkie filmy na platformach takich jak TikTok i Instagram zyskały na znaczeniu.
- Warto zwrócić uwagę na 10 najpopularniejszych neologizmów 2023 roku, które pojawiły się w języku młodzieżowym i wskazały nowe trendy leksykalne. Lista ta, układająca się od najpopularniejszego wyrazu bambik przez sigma, bruh, delulu, bratku, rizz, kys, side-eye, drillowiec aż do zgerypała, prezentuje wschodzące gwiazdy słownictwa młodzieżowego. Odzwierciedlają one szeroką gamę nowych zjawisk kulturowych i emocjonalnych oraz pokazują, jak dynamicznie rozwija się młodzieżowa komunikacja.
- Wyraz rel, zwycięzca konkursu na Młodzieżowe Słowo Roku 2023 organizowanego przez PWN, wprowadza do młodzieżowego języka element empatii i głębszego zrozumienia relacji międzyludzkich. W odróżnieniu od imagine, który pozwala młodzieży na kreowanie alternatywnych rzeczywistości, rel podkreśla znaczenie autentycznych, współodczuwających więzi w coraz bardziej zdigitalizowanym świecie.
- Warto też zauważyć, że emotikony utworzone z liter, takie jak UwU, zyskują status samodzielnych leksemów z wyraźnie zdefiniowanymi znaczeniami, co świadczy o ewolucji języka w erze cyfrowej.
- Analizując najpopularniejsze młodzieżowe słowa minionego roku, nie da się nie zauważyć dominacji anglicyzmów. Co ciekawe, w roku 2021 w czołówce zestawienia znajdowało się wiele rodzimych wyrazów, w 2022 już zaledwie trzy – przegryw, jesieniara i wysryw – natomiast w 2023 w najpopularniejszej piętnastce znalazł się tylko jeden wyraz – dymy. (Wspomniane wyrazy uplasowały się odpowiednio na pozycji 17., 18. oraz 22.).
- Młodzieżowy język, pełen emocjonalnych wyrazów takich jak UwU, essa, rel, slay czy cringe, podkreśla bogaty wachlarz uczuć, które nastolatki starają się wyrazić za pomocą nowych słów. Każdy z tych terminów niesie ze sobą określone emocje – od szczęścia i radości przez współczucie i zachwyt aż po zażenowanie i poczucie niepowodzenia.
- Podsumowując, język młodzieży jest dynamicznym zjawiskiem, które odzwierciedla zmieniające się realia i wpływ cyfrowego świata na codzienną komunikację. Mimo że może on nastręczać starszym pokoleniom trudności w zrozumieniu, stanowi ważny element kultury młodzieżowej oraz dokumentuje zmiany społeczne i emocjonalne zachodzące wśród młodych ludzi.
Słowniczek wybranych słów młodzieżowych
Powyżej omówiono znaczenie 15 najpopularniejszych słów młodzieżowych pojawiających się w naszym zestawieniu. Na uwagę zasługują jeszcze inne, chętnie używane przez nastolatków, szczególnie te najnowsze, czyli trendy językowe wśród młodzieży 2023. Poniżej prezentujemy minisłownik języka młodzieży.
- Atencjusz/atencjuszka – osoba poszukująca ciągłej uwagi.
- Bambik – słowo często używane w tonie żartobliwym, określenie osoby, która jest naiwna, słodka lub też niezgrabna. Przykładowe synonimy to żółtodziób, cienias.
- Banger – świetny, rytmiczny utwór muzyczny.
- Bff (ang. best friend forever) – najlepsi przyjaciele na zawsze.
- Bookstagram – konto na Instagramie prezentujące książki.
- BookTok – część TikToka, w której możemy zobaczyć filmiki związane z literaturą.
- Boomer – reprezentant pokolenia z wyżu demograficznego, z którego poglądami na życie i świat młodzi nie potrafią się utożsamić.
- Bruh / bratku – formy zwracania się do przyjaciół, od angielskiego brother. Bruh może służyć jako wyraz frustracji, niezadowolenia lub zdziwienia, natomiast bratku jest bardziej bezpośrednim zwrotem do znajomego, często używanym zamiennie z bro.
- Chad – oznacza młodego umięśnionego mężczyznę o atrakcyjnym wyglądzie, który ma powodzenie u kobiet i wykorzystuje tę sytuację. Chad to określenie wywodzące się z języka angielskiego. Polskim odpowiednikiem jest określenie Oskar.
- Crush/krasz – osoba, która nam się podoba, obiekt westchnień.
- Czilera – relaks.
- Delulu (ang. delusional ‘cierpiący na urojenia’) – wywodzi się z angielskiego określenia na osobę mającą urojenia. Opisuje kogoś, kto jest nadmiernie zauroczony swoim idolem lub osobą z otoczenia i wierzy we wzajemność uczuć. Często używane w kontekście fanów K-popu, a w szerszym znaczeniu odnosi się do kogoś, kto żyje w świecie fantazji lub jest oderwany od rzeczywistości.
- Drillowiec – określa entuzjastę drillu, gatunku muzycznego będącego cięższą formą trapu (wywodzącą się z hip-hopu). W użyciu potocznym może opisywać osobę o swobodnym stylu bycia i ubiorze, ale czasami ma konotacje negatywne, wskazujące na niepożądane powiązania z subkulturą uliczną lub ekskluzywną modą.
- Dymy – neosemantyzm oznaczający awanturę, zamieszanie.
- Edgy – awangardowy, alternatywny w pretensjonalny sposób.
- Eluwina – forma powitania pochodząca od elo.
- Essa – jest to okrzyk zadowolenia. Może też oznaczać coś, co było łatwe do zrobienia.
- FR / fr – skrót od angielskiego wyrażenia for real, co w tłumaczeniu oznacza ‘naprawdę’. Używane do podkreślenia autentyczności czy prawdziwości stwierdzenia lub do wyrażenia zaskoczenia i potwierdzenia, że coś jest prawdą.
- Gigachad – osoba, która jest w czymś bardzo dobra i budzi tym podziw. Jest to określenie często używane w odniesieniu do prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego.
- Gównoburza (ang. shitstorm) – zamieszanie, internetowa awantura z błahego powodu.
- Gurl – angielskie slangowe określenie dziewczyny.
- Hotówa/hotuwa – ładna dziewczyna.
- Huncwot – łobuz, urwis.
- Imagine – wyobrażać sobie coś, chcieć.
- Inba – impreza. Może to być również określenie wydarzenia, które wywołuje negatywne emocje (synonim młodzieżowych słów: masakra, przypał, gównoburza).
- Inkluzywny – przeznaczony dla wszystkich, włączający, niestygmatyzujący żadnej mniejszości (np. osób trans, osób queerowych). Jednocześnie inkluzywny język jest często lewicową nowomową nasyconą kalkami z angielskiego, przez co osoby spoza środowiska lewicy tożsamościowej (tzw. idpolu) paradoksalnie tego słownictwa inkluzywnego nie rozumieją.
- Jesieniara – miłośniczka jesieni i spędzania czasu pod kocem, z filmem, książką, kubkiem kawy lub herbaty.
- Koniara – dziewczyna pasjonująca się końmi.
- Kys – używany głównie w formie sarkastycznej lub jako wyraz zniechęcenia, skrót od angielskiego kill yourself. W kontekście młodzieżowym może oznaczać ‘odczep się’ lub ‘zamknij się’ i stanowi kontrowersyjny sposób zakończenia dyskusji.
- Krindż/cringe – żenada.
- Libki – (l.mn.) osoby o poglądach neoliberalnych, pracujące w korporacjach, mieszkające na podmiejskich osiedlach, oglądające TVN, czytające „Gazetę Wyborczą” i głosujące na partię PO, wrogowie socjalizmu. Określenie ma wydźwięk pogardliwy, lekceważący.
- Masno/masny – słowa zaczerpnięte z gwary śląskiej (masno – tłusto). Dobrze, świetnie; dobry, świetny.
- NPC (ang. non-player character, non-playable character) – zwykła, niewyróżniająca się osoba, zachowująca się tak samo jak inni, ale też ktoś, kto zachowuje się mechanicznie, jak postać z gry. Określenia pochodzi z fabularnych gier wideo, w których oznacza postać sterowaną przez komputer, a nie innego gracza.
- Odklejka – osłabienie kontaktu z rzeczywistością, mówienie głupot.
- Patusiarz – pogardliwe określenie osoby o niższym statusie społecznym, niedostosowanej społecznie, np. będącej w konflikcie z prawem, stosującej przemoc, niewykształconej, ubogiej, niepracującej, korzystającej z pomocy finansowej państwa, uzależnionej od alkoholu. Określenie stosowane również wobec patoinfluencerów, np. osób kręcących patostreamy.
- Pog (akronim od ang. play of game) – podekscytowanie, niedowierzanie podczas streamowania gry.
- Pov (ang. point of view) – punkt widzenia. Oznacza historię pokazywaną z perspektywy jej uczestnika.
- Prawilny – osoba szanowana.
- Props/propsy – szacunek, poważanie.
- Przegryw – osoba niezaradna, której nie wiedzie się w życiu, nieodnosząca żadnych sukcesów, nieudacznik.
- Random/randomowy – osoba spotkana przypadkowo; losowy, przypadkowy.
- Rel – ucięte angielskie relatable. Oznacza ‘mam to samo’, ‘czuję to samo’. Rel oznacza sytuację bądź przeżycie, z którymi rozmówcy mogą się utożsamić.
- Rigcz – skrót od „rozum i godność człowieka”.
- Rizz – pojęcie wywodzące się z angielskiego słowa charisma, oznaczające zestaw cech pozwalających wpływać na innych, urok osobisty, a także umiejętność zdobywania romantycznego zainteresowania, szczególnie w kontekście przyciągania osób płci przeciwnej.
- Side-eye – określa spojrzenie rzucane skośnie, które komunikuje zdziwienie, zażenowanie, niechęć czy niezadowolenie. Termin ten ma swoje korzenie w memach, które przedstawiają osoby patrzące z charakterystycznym „krzywym okiem” sugerującym sceptycyzm lub dezaprobatę.
- Sigma – termin pochodzący z subkultury męskiej, opisujący osobę, która cechuje się niezależnością, fascynującą osobowością i dużą pewnością siebie. Sigma, określana mianem samotnego wilka, przekonuje o swojej wyjątkowości i osiąga sukcesy, nie epatując nimi. Obecnie termin ten coraz częściej stosuje się do ludzi sukcesu, niezależnie od płci, jako wyraz uznania.
- Slay – potoczne określenie czegoś bardzo dobrego, imponującego lub zachwycającego albo kogoś, kto wzbudza podziw i imponuje; czasem też odnosi się do atrakcyjnego wyglądu. Jest to wyraz pozytywnych emocji – może być również okrzykiem zadowolenia.
- Sztos/sztosik – coś budzącego zachwyt.
- Śmieszkować – żartować, wygłupiać się, robić coś dla żartu.
- Urbex (ang. urban exploration) – zwiedzanie opuszczonych miejsc.
- UwU – emotikon oznaczający coś ślicznego, uroczego, słodkiego, używany, gdy czujemy się szczególnie szczęśliwi. Kojarzy się z wizerunkami postaci z mangi i anime.
- Wysryw – wypowiedź niskich lotów, głupia lub bezsensowna.
- Zaorane/zaorany – wygrana w bitwie słownej, nokaut werbalny, zwycięstwo w polemice słownej, odebranie komuś argumentów.
- Zgerypała – słowo żartobliwe, służące do opisania sytuacji, która skończyła się niepowodzeniem, złym wyborem lub pechowym zdarzeniem, synonim niefortunnego zbiegu okoliczności. Także: wyraz oznaczający ocenę niedostateczną.
- Zodiakara – kobieta interesująca się ezoteryką, horoskopami i znakami zodiaku.
Raport 15 najpopularniejszych słów młodzieżowych w internecie w 2023 roku
- Organizatorzy: Nadwyraz.com, Polszczyzna.pl
- Autorzy: Krzysztof Kacprzykowski, Tomasz Nowaczyk, Małgorzata Lach, Zuzanna Damek, Maciej Piotrowski
- Kontakt: [email protected], [email protected]
- Redakcja: Tomasz Nowaczyk, Małgorzata Lach
- Projekt graficzny: Mateusz Olech, Natalya Shilo
- Partner technologiczny: Sentione.com
Copyright © Nadwyraz.com, Warszawa 2024
Pełna lista słów ze szczegółową analizą:
Raport w formacie PDF: